Nie ulega wątpliwości, iż prawidłowość obrotu instrumentami finansowymi zagrożona jest zamachami przestępczymi. Na skalę i dynamikę tego zjawiska wpływa postęp techniczny, wyspecjalizowany, co raz bardziej profesjonalny modus operandi sprawców, a czasem niewiedza osób obracających kapitałem. Zagadnienia związane z bezpieczeństwem obrotu finansowego poddane zostały analizie podczas ogólnopolskiej konferencji naukowej Studenckie Forum Naukowe „Edukacja ekonomiczna na rzecz bezpieczeństwa obrotu finansowego”. Odbyła się ona 8 maja 2014 r. w sali 307 Biblioteki Uniwersyteckiej UWM. Organizatorem konferencji była Katedra Kryminologii i Polityki Kryminalnej WPiA UWM oraz Studenckie Koło Naukowe Kryminologii „Vestigium”. Konferencja została dofinansowana z grantu w ramach Stypendium im. Lesława A. Pagi zdobytego przez 6-osobowy zespół młodych naukowców – mgr Szymona Buczyńskiego (doktorant Katedry Kryminologii i Polityki Kryminalnej WPiA UWM), mgr Macieja Dudę (asystent Katedry Kryminologii i Polityki Kryminalnej WPiA UWM), Łukasza Szumowskiego (Prezes Studenckiego Koła Naukowego Kryminologii „Vestigium”), Natalię Dąbkowską (Studenckie Koło Naukowe Kryminologii „Vestigium”), Kamilę Duszak (Studenckie Koło Naukowe Kryminologii „Vestigium”), Klaudię Łuka (Studenckie Koło Naukowe Kryminologii „Vestigium”). Patronat honorowy nad konferencją objął Minister Finansów oraz Wojewoda Warmińsko-Mazurski.

Ze względu na znaczną liczbę prelegentów z wielu ośrodków akademickich spotkanie zostało podzielone na cztery panele. Uroczystego otwarcia konferencji dokonały gospodynie spotkania – mgr Agata Lewkowicz (asystent Katedry Kryminologii i Polityki Kryminalnej), która przywitała zebranych w imieniu Kierownika Katedry Kryminologii i Polityki Kryminalnej – prof. dr. hab. Wiesława Pływaczewskiego, a następnie głos zabrała Kamila Duszak (v-ce Prezes Studenckiego Koła Naukowego Kryminologii „Vestigium”). Moderatorem pierwszego panelu „Społeczne i ekonomiczne uwarunkowania bezpieczeństwa obrotu finansowego” był prof. dr hab. Jerzy Krzynówek (Kierownik Katedry Prawa Cywilnego). Jako pierwszy do zaprezentowania referatu „Edukacja ekonomiczna – rola w kształtowaniu świadomości konsumenckiej wobec działalności parabankowej” zaproszony został Wojciech Szopiński (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Studenckie Koło Naukowe Prawa Finansowego „Pecunia”). Następnie mgr Jadwiga Glanc (doktorantka, Uniwersytet Jagielloński) omówiła intrygujący temat „Globalizacja rynków finansowych a zachowania stadne inwestorów czyli o tym, jak ochronić system przed inwestorami,  a inwestora przed samym sobą”. Kolejne prelegentki – Alicja Praszkiewicz i Anna Skolimowska (UWM w Olsztynie, Koło Prawa Finansów Publicznych) przedstawiły zagadnienie „Bezpieczeństwa obrotu finansowego w świetle statutu Komisji Nadzoru Finansowego”. Jako ostatnia na tym panelu wystąpiła Klaudia Łuka (SKNK „Vestigium”) przedstawiając referat „Warmińsko-Mazurskie Stowarzyszenie na Rzecz Bezpieczeństwa – społeczna inicjatywa przeciwdziałania patologiom w obrocie finansowym”.

Drugi panel zatytułowany „Prawnokarne i kryminologiczne aspekty prania brudnych pieniędzy” poprowadziła mgr Agata Lewkowicz. Rozpoczęła go Adrianna Szczechowicz (UWM w Olsztynie, Koło Nauk Penalnych „Nemezis”) z wystąpieniem „Prawnokarne aspekty prania brudnych pieniędzy”. Współautorką referatu była mgr Brygida Myszyńska-Guziur (absolwentka Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie). Kolejnym prelegentem była Kamila Duszak, która wygłosiła referat „Rola przestępczości zorganizowanej w procederze prania brudnych pieniędzy”. Następnie mgr Marcin Drewek (doktorant, Uniwersytet im. Mikołaja Kopernika w Toruniu) przeanalizował temat „”Skok” na kasę czy konieczność ochrony konsumentów? Aktualne problemy nadzoru Komisji Nadzoru Finansowego nad SKOK-ami”. Referat został przygotowany wspólnie z Malwiną Walendą (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Koło Naukowe Prawa Rynku Kapitałowego) oraz mgr Mariuszem Kłodą (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu). Ostatnim podjętym w tej części tematem były „Światowe raje podatkowe”. Zagadnienie to przedstawili Łukasz Szumkowski (SKNK „Vestigium”) wraz z mgr Arkadiuszem Tomczykiem (SKNK „Vestigium”).

Trzeci panel „Bezpieczeństwo środków płatniczych” odbył się pod przewodnictwem Klaudii Łuka (SKNK „Vestigium”). Panel rozpoczęła swoim wystąpieniem Joanna Rybicka-Ziarko (UWM w Olsztynie, Koło Naukowe Prawa Konstytucyjnego „VOTUM”) z tematem  „Bezpieczeństwo obrotu finansowego a elektroniczne instrumenty płatnicze”. Kolejna prezentacja należała do Pawła Kardasza (UWM w Olsztynie, Koło Nauk Penalnych „Nemezis”) oraz Martyny Turalskiej (UWM w Olsztynie, Koło Nauk Penalnych „Nemezis”), którzy omówili temat „Obrót pieniądzem elektronicznym w aspekcie ekonomicznym i prawnokarnym”. Kwestię „Podrabiania kart płatniczych” przedstawił natomiast Kamil Domagała (UWM w Olsztynie, Koło Naukowe Prawa Medycznego). Zamykający tą cześć konferencji referat na bardzo aktualny temat „Fałszerstwo pieniędzy z uwzględnieniem fałszerstwa zmodernizowanych banknotów wprowadzonych do obiegu w 2014 roku” zaprezentowała Natalia Dąbkowska (SKNK „Vestigium”).

Ostatni, międzynarodowy panel został poprowadzony przez Prezesa Studenckiego Koła Naukowego „Vestigium” Łukasza Szumkowskiego. Składał się on z wystąpień studentów zagranicznych (Rumunia, Hiszpania, Włochy). Jako pierwsza wystąpiła Alina Bunduchi (Lucian Blaga University of Sibiu), która zaprezentowała temat „Raider attacks in Moldova”. Kolejnymi prelegentami zamykającymi Studenckie Forum Naukowego byli Idaira Suarez Sanchez (University of Alcalá in Madrid) i Paolo Satta (Universitá degli studi di Sassari), których wystąpienie poruszało temat „The weight of the crime on the financial system”.

Uczestnicy Studenckiego Forum Naukowego poruszyli wiele istotnych zagadnień związanych z współczesnymi formami i technikami przestępczymi. Wystąpienia konferencyjne dowiodły, że pozytywne aspekty postępu technicznego w dziedzinie obrotu finansowego takie jak transakcje elektroniczne lub wypłacanie środków pieniężnych z bankomatów mogą również nieść za sobą ryzyko stania się ofiarą przestępstwa. Wydaje się, iż zagrożenie wiktymizacją w tym obszarze będzie stale wzrastać stąd szczególnej roli w prewencji kryminalnej upatrywać należy w edukacji. Podnoszenie świadomości społecznej z zakresu ekonomii, prawa finansowego oraz zagrożeń kryminalnych może być skuteczną metodą przeciwdziałania szeroko pojętej przestępczości gospodarczej w tym przestępczości zorganizowanej. Niniejsze spotkanie naukowe wpisuje się zatem w tą koncepcję, a frekwencja studentów, którzy licznie zebrali się w sali konferencyjnej by wysłuchać wystąpień potwierdza społeczne zainteresowanie tą tematyką.

 

Klaudia Łuka

mgr Maciej Duda