5 sierpnia 2022 r. minęło 25 lat od śmierci naszego kolegi i przyjaciela dr inż. Wiesława Kuleszy, aktywnego badacza i dydaktyka, adiunkta w Katedrze Ogrodnictwa Akademii Rolniczo-Technicznej (obecnie UWM) w Olsztynie. Za małą swoją ojczyznę poza Warmią i Mazurami uznawał Suwalszczyznę. Urodzony w Berżnikach – miejscowości blisko granicy polsko-litewskiej zawsze dbał o rozwój ogrodnictwa w tamtym rejonie. Był człowiekiem zasłużonym dla Ziemi Suwalskiej i współautorem książki „Sadownictwo woj. suwalskiego”.
Doktor Wiesław był człowiekiem bardzo kontaktowym, kochał dydaktykę i badania. Był bardzo aktywny w pracy organizacyjnej na Uczelni i w tzw. terenie. Opiekował się studentami (opiekun grupy). Prowadził wzorowo Naukowe Koło Ogrodników i Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Ogrodnictwa (NOT). Organizował wyjazdy naukowe, konferencje i sympozja. W konkursach dla kół naukowych uzyskiwał czołowe pozycje. Był organizatorem wyprawy naukowej dla studentów do Włoch.
Podjął współpracę naukową z Litwą. Wraz z dr inż. Bolesławem Pilarkiem jako pierwsi z Uczelni pojechali nawiązywać współpracę z Wyższą szkoła Rolniczą w Białej Wace k/Wilna, Uniwersytetem Kowieńskim i Instytutem Ogrodnictwa w Babtai k/Kowna. Współpraca ta zaowocowała wieloma wspólnymi tematami badawczymi i publikacjami zarówno na Litwie jak i w Polsce. Nasi i litewscy naukowcy odbywali wzajemne staże naukowe, realizowane były prace doktorskie i habilitacyjne np. Paweł Duchowski z Instytutu w Babtai odbył pozywanie ocenione kolokwium habilitacyjne na Wydziale Kształtowania środowiska i Rolnictwa UWM w Olsztynie a prof. dr hab. Zdzisław Kawecki oceniał habilitację obecnego prof. dr hab. Vidmantasa Stanysa i przewód doktorski Zity Duchowskiene. Dużym wydarzeniem naukowym było powołanie na członka zagranicznego Litewskiej Akademii Nauk prof. dr hab. Zdzisława Kaweckiego i umieszczenie jego skróconej biografii w Wielkiej Encyklopedii Powszechnej Litwy.
Dr inż. Wiesław Kulesza lubił jeździć do litewskich placówek naukowych. Był inicjatorem zorganizowania konferencji polskich i litewskich naukowców w Instytucie Ogrodnictwa w Babtai na Litwie. Czasami w trakcie wyjazdów zdarzały się różne zabawne i poważniejsze incydenty. Jednym z nich była np. awaria naszego „malucha” – Fiata. Wracaliśmy z dr Wiesławem z konferencji z Instytutu Ogrodnictwa w Babtai. Nagle około 30 km od granicy silnik naszego fiacika przestał pracować. Sami nie potrafiliśmy go uruchomić mimo wielokrotnych prób. Dr Wiesio Kulesza przypomniał sobie, że w pobliżu ma znajomego dyrektora gospodarstwa rolnego miejscowości Iglauka. Zostaliśmy tam doholowani przez zatrzymany samochód. Po przyjeździe na miejsce mile powitał nas dyrektor i nakarmił nas jajecznicą a ponieważ było jeszcze ciemno (wczesny ranek) powiedział, że jak się rozwidni to obejrzy nasz samochód. Tak się też stało i po śniadaniu otworzyliśmy pokrywę od silnika. Po chwili oglądania dyrektor zauważył, że zwisa jakiś kabelek. Przykręcił go do kondensatora i silnik został uruchomiony. Mogliśmy wracać do Olsztyna. gdyż na granicy zostaliśmy odprawieni pod wieczór. Po chwili namysłu Wiesio zadecydował, że nie jedziemy do Olsztyna, gdy z bliżej do jego mamy w Berżnikach. Matka bardzo się ucieszyła z naszej wizyty. Zanocowaliśmy u niej i rano pojechaliśmy dalej.
16 października 2022 r. odwiedziliśmy grób dr inż. Wiesława Kuleszy i w składzie: prof. dr hab. Teresa Łaguna, prof. dr hab. Mirosław Łaguna, dr inż. Bolesław Pilarek i prof. dr hab. Zdzisław Kawecki.
Na zdjęciu od prawej: prof. dr hab. Zdzisław Kawecki, dr h. c., prof. dr hab. Teresa Łaguna, prof. dr hab. Mirosław Łaguna i dr Bolesław Pilarek.
W sejneńskiej Bazylice
Po drodze zatrzymaliśmy się w Sejnach, gdzie w bocznej nawie Bazyliki (z prawej strony od wejścia) znajdują się wota dziękczynne ks. Franciszka Pilarka, stryja Bolesława Pilarka. Otóż na początku okupacji podczas okupacji Niemcy uruchomili obóz koncentracyjny dla więźniów politycznych Działdowie, gdzie uwięzili 33 księży z diecezji łomżyńskiej, a wśród nich ks. Franciszka Pilarka, który po selekcji został wysłany do obozu w Dachau, a następnie kolejno do kilku innych. W Dachau przebywał także późniejszy profesor dr hab. Kazimierz Majkowski, kierownik Katedry Produkcji Roślinnej i prodziekan Wydziału Rolniczego ART w Olsztynie. Natomiast więźniarką Ravensbruck była doc. dr Władysława Dąbrowska późniejszy kierownik Zakładu Fizjologii Ryb na byłym Wydziale Rybackim WSR i między innymi jej przyjaciółka dr Wanda Półtawska, dr h.c. lekarka, przyjaciółka Jana Pawła II, członek Papieskiej Akademii Życia, założycielka Instytutu Teologii Rodziny (którym kierowała ponad 30 lat) na Wydziale Teologicznym PAT, wykładowczyni w Instytucie Jana Pawła II przy Uniwersytecie Laterańskim w Rzymie oraz autorka licznych publikacji.
Podczas pobytu w Dachau rzeźbiarz pochodzący ze Śląska w warunkach konspiracyjnych wykonał krzyżyk z obozowym numerem księdza- 22110. Niestety, wisiorek zaginał podczas kolejnej rewizji w obozie. W Dachau podczas wyzwolenia rozgrywały się dantejskie sceny. Z rąk amerykańskich żołnierzy i więźniów zginęło 560 obozowych strażników SS-manów.
W tym ogromnym zamieszaniu krzyżyk znalazł amerykański żołnierz Raul Cavazos. Po powrocie do domu przekazał go na pamiątkę inżynierowi Bobowi Triftowi, a on oddał go ks. Bernardowi Goeblowi, proboszczowi parafii Niepokalanego poczęcia w miejscowości Panna Maria w stanie Teksas. Proboszcz przekazał wisiorek ks. Franciszkowi Kąckiemu, a ten oddał pamiątkę prawowitemu właścicielowi, który po wojnie zamieszkał w Buffalo.
W 1975 r., w roku koronacji figury Matki Boskiej Sejneńskiej ks. Franciszek Pilarek przesłał obozowy krzyżyk wraz z listem jako wotum wdzięczności Najjaśniejszej Pannie w Sejnach.
W obozach koncentracyjnych przebywała także siostra księdza z mężem. Po wyzwoleniu zamieszkali w Deitrpit w USA.
Tę pamiątkę z niemieckich obozów koncentracyjnych przysłał ks. Franciszek Pilarek swojemu najmłodszemu bratu Edmundowi z Pińczowa
Na cmentarzach w Berżnikach i Augustowie
Cmentarz w Berżnikach jest bardzo zadbany. Są tam pomniki poległych z walk lat 20 ubiegłego wieku – ludzi walczących o polskość na tych ziemiach. Na cmentarzu – w górnej jego części jest ładny grób granitowy dr inż. Wiesława Kuleszy pochowanego przy jego rodzicach.
Po stosownym ceremoniale: złożeniu wiązanki kwiatów i zapaleniu zniczy oraz odmówieniu stosownych modlitw udaliśmy się do państwa Haliny i Józefa Skupskich – siostry i szwagra dr inż. Wiesława Kuleszy, powiadomionych o naszym przyjeździe przez siostrzenicę dr inż. Elżbietę Topa, adiunkta w Katedrze Ochrony Roślin na Wydziale Rolnictwa i Leśnictwa UWM w Olsztynie.
Powitał nas syn gospodarzy Tadeusz Skupski, a brat dr inż. Elżbiety Topa. Mile nas przyjęto i po poczęstunku oraz rozmowach powróciliśmy wieczorem do Olsztyna.
Dr Bolesław Pilarek przekazał pozdrowienia i krótkie wspomnienia od Maryli Szczygielskiej absolwentki Wydziału Rolniczego, należącej podczas studiów do grupy, którą opiekował się dr, Wiesław Kulesza:
- Dr Wiesław Kulesza był człowiekiem o wysokiej kulturze, wspaniałym naukowcem i dydaktykiem, który kochał swoją pracę i ludzi. Jako opiekun mojej grupy wielokrotnie imponował nam wiedzą, życzliwością. Jednocześnie był bardzo wymagającym i sprawiedliwy. Można było się zwrócić do niego z każdym problemem. Miał poczucie humoru i pięknie się wysławiał. Był ciepłym człowiekiem.
Msza za dusze naszego współpracownika, przyjaciela i kolegi dr inż. Wiesława Kuleszy zostanie odprawiona w kościele parafialnym w Berżnikach 20 grudnia 2022 r. o godz. 16.30.
W powrotne drodze pojechaliśmy też na cmentarz w Augustowie, gdzie są pochowani krewni profesorostwa Teresy i Mirosława Łagunów.
Prof. dr hab. Zdzisława Kawecki, dr h.c.
Bolesław Pilarek
