UDOSKONALENIE LABORATORIÓW

W ostatnich latach na dokonania Wydziału Bioinżynierii Zwierząt Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie składają się na nie między innymi inwestycje za kwotę 28 mln zł oraz osiągnięcia dydaktyczne i badawcze, które zapewniły temu wydziałowi   pierwszą lokatę w rankingu jednostek kształcących  na kierunku zootechnika. Wydział Bioinżynierii Zwierząt lideruje więc 9 placówkom kształcącym w kraju na tym kierunku.  W dziedzinie badań naukowych w rankingu wśród 56 placówek wyprzedzają go tylko trzy ośrodki naukowe Polskiej Akademii Nauk, które tylko prowadzą badania naukowe, a nie zajmują się dydaktyką.  Natomiast wśród placówek naukowo – dydaktycznych olsztyńska bioinżynieria zwierząt plasuje się na pierwszym miejscu, co zostało potwierdzone specjalnym certyfikatem nadanym przez Państwową Komisję Akredytacyjną na 8 lat. Obecnie na wydziale studiuje 1160 studentów, których kształci 78 nauczycieli akademickich. Kształcenie prowadzone jest na dwóch kierunkach, tj. zootechniki oraz prowadzonym wspólnie z Wydziałem Nauki o Żywności makrokierunku bioinżynieria produkcji żywności.

W czerwcu proces inwestycyjny wydziału został zwieńczony uroczystym otwarciem rewitalizowanego Ośrodka Oceny Produktów Pochodzenia Zwierzęcego, który jako  „Zootechniczne Laboratorium Zwierzęce” im. Profesora Piotra Znanieckiego został wybudowany w końcu lat siedemdziesiątych i na początku lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku

(z inicjatywy profesora Piotra Znanieckiego, byłego kierownika Katedry  Oceny i Ekonomiki Produkcji Zwierzęcej, byłego dyrektora Instytutu Hodowli i Technologii Produkcji Zwierzęcej i byłego dziekana Wydziału Zootechnicznego). W monografii  Wydziału Zootechnicznego nie ma zdjęć z otwarcia laboratoriów (seniorem budowy był ówczesny doktor, a obecny profesor Zbigniew Puchajda), ale jest zdjęcie z odsłonięcia w 1987 r tablicy pamiątkowej poświęconej prof. Piotrowi Znanieckiemu (wstęgę przecięli: Halina Znaniecka, żona prof. Piotra Znanieckiego, prof. Andrzej Faruga, ówczesny dziekan Wydziału Zootechnicznego i prof.  Stanisław Wajda,ówczesny  dyrektor Instytutu Hodowli i Technologii Produkcji Zwierzęcej).

Znalazłem także wzmiankę, że otwarcie zespołu laboratoriów zaplanowano na rok 1981r. Z dużym prawdopodobieństwem można powiedzieć, że po ćwierćwieczu do przecięcia wstęgi po raz drugi zostali poproszeni profesorowie Andrzej Faruga i Stanisław Wajda. Naturalne, byli członkami większego gremium, w skład którego wchodzili: prezydent Olsztyna dr Piotr Grzymowicz, J.M. Rektor prof. dr hab. Jozef Górniewicz, prof. dr hab. Wiesław Sobotka , dziekan Wydziału Bioinżynierii Zwierząt i wszyscy obecni emerytowani profesorowie  tego wydziału.

Uroczystości przewodniczył prof. dr hab. Szczepan Figiel, prorektor do spraw rozwoju uczelni, który po powitaniu gości przedstawił historię tej inwestycji i jej realizatorów.

- W ramach Projektu Bio, którego  realizacja objęła pięć wydziałów zajmujących się naukami przyrodniczymi – powiedział J.M. Rektor  prof. dr hab. Józef Górniewicz – zmodernizowano i wyposażono laboratoria Ośrodka Oceny  Produktów Pochodzenia Zwierzęcego, a także Laboratorium Trzody Chlewnej w Bałcynach. Koszt robót budowlanych wyniósł 9,5 mln zł, natomiast wartość  wyposażenia  osiągnęła sumę 12 mln zł. W strukturze Ośrodka Oceny Produktów Pochodzenia Zwierzęcego funkcjonuje sześć laboratoriów wyposażonych w specjalistyczną aparaturę naukowo-badawczą, tj.: Laboratorium Analizy i Oceny  Jakości Pasz; Laboratorium Kriokonserwacji Nasienia; Laboratorium Monitoringu Jakości i Bezpieczeństwa Produktów Pszczelich; Laboratorium Oceny Jakości Jaj; Laboratorium Oceny Mleka Surowego; Laboratorium Oceny Mięsa i Produktów Mięsnych. Unowocześnienie infrastruktury, modernizacja i zakup nowoczesnego wyposażenie laboratoriów pozwoli na właściwe wykorzystanie wysoko kwalifikowanej kadry naukowo-dydaktycznej wydziału, co w konsekwencji zaowocuje w niedalekiej przyszłości w formie wyników badań naukowych publikowanych w czasopismach naukowych o wysokich wskaźnikach cytowań. Dla wydziału zrealizowanie tych  inwestycji jest dużym skokiem w przyszłość, zarówno pod względem bazy badawczo-dydaktycznej, jak i jakości prowadzonych badań oraz realizacji procesu dydaktycznego. Przeprowadzone inwestycje umożliwiają większą integrację potencjału dydaktycznego i badawczego wydziału, nawiązanie szerszej współpracy naukowej z innymi wydziałami uczelni oraz z ośrodkami naukowo-badawczymi w kraju i za granicą. Stworzą także warunki do intensyfikacji współpracy z podmiotami gospodarczymi oraz zwiększą szansę wydziału na uczestnictwo w międzynarodowych programach badawczych Unii Europejskiej.

Po przecięciu wstęgi zebrani zwiedzili laboratoria. Zaczęli od wcześniej oddanego Laboratorium Oceny Wełny. Tutaj prof. Stanisław Milewski, kierownik Katedry Hodowli Owiec i Kóz  zaprezentował zwiedzającym bogatą paletę produktów wytwarzanych z wełny, skór i koziego mleka. Zademonstrował między innymi działanie aparatury służącej do przyżyciowej oceny mięśni owiec i pokazał bogatą kolekcję ras owiec i kóz oraz lamy, alpaki itd., podkreślając,że dzięki temu tylko olsztyńska uczelnia zapewnia studentom na co dzień bezpośredni kontakt ze zwierzętami i pracę w laboratorium. Tutaj studenci mogą asystować przy porodzie, wykonać szczepienia profilaktyczne, śledzić wzrost i rozwój jagniąt i koźląt, nauczyć się oceniać ich wartość rzeźną, przyżyciową z wykorzystaniem techniki USG oraz poubojową i w końcu porównać pod względem kulinarnym doskonałą jagnięcinę ze znakomitą koźleciną. Zrozumiałe jest więc, że obiekt ten budzi ogromne zainteresowanie, a nawet uczucia zazdrości o tak komfortowe warunki nauczania. A rzeczywiście jest się, czym pochwalić, bowiem zebrano tutaj aż 17 ras owiec i 7 ras kóz. Reprezentują one wszystkie ważniejsze kierunki użytkowania tych gatunków, a w ramach każdej rasy są przedstawiciele obu płci. To unikalna możliwość spotkania w jednym obiekcie tak dużej liczby zwierząt zróżnicowanych pokrojem i cechami behawioralnymi.

- Wśród owiec – powiedział między innymi profesor Stanisław Milewski-wyróżniają się ciężkie i spokojne charolaise, uznawane za jedną z najlepszych na świecie ras mięsnych oraz małe i kolorowe wrzosówki ,które uchodzą za najlepsze polskie owce kożuchowe. Są także podobne do nich wielkością skuddy, które kiedyś były powszechne na Warmii i wydaje się, że ich restytucja jest ze wszech miar uzasadniona. Ich mięso, podobnie jak mięso wrzosówek, uchodzi za specjał porównywany z dziczyzną, a wyróżnia się ono cennymi walorami prozdrowotnymi. Można podziwiać bardzo rzadkiego merynosa barwnego, rasę ginącą i objętą ochroną, ale także plenną owcę fińską oraz polską owcę górską, rasę, na której wełna rośnie najszybciej i której zawdzięczamy wiele tradycyjnych produktów: bundz, podhalańską bryndzę, oscypka, redykołki, żentycę i wyśmienitą jagnięcinę z Podhala. Są i teksele cenione za wybitną jakość mięsa oraz pokrojowo bardzo podobne angielskie suffolki i nasze krajowe czarnogłówki. Jednak fenomenem jest ozdobna owca Św. Jakuba . Jakby mało było tego, że wyróżnia się niespotykanym łaciatym umaszczeniem, to wyrosły jej jeszcze 2 pary rogów. W Polsce występuje tylko w ogrodach zoologicznych w Łodzi i Płocku…

W Laboratorium Analizy i Oceny Jakości Pasz powitał nas prof. dr hab. Krzysztof Lipiński, kierownik Katedry  Żywienia Zwierząt i Paszoznawstwa. Powiedział między innymi, że w skład laboratorium wchodzą  pracownie wykonujące analizy i oznaczenia niezbędne do oceny wartości pokarmowej i jakości pasz oraz określenia wpływu czynników żywieniowych na organizm zwierzęcy. Jest także laboratorium zwierzęce, w którym prowadzone są badania strawności składników pokarmowych, bilansu azotu oraz testy wzrostowe na trzodzie chlewnej, owcach, cielętach i drobiu.

Zmodernizowany pawilon doświadczalny Laboratorium Oceny Mięsa i Produktów Mięsnych – powiedział między innymi prof. dr hab. Jacek Kondratowicz, kierownik Katedry Towaroznawstwa i Przetwórstwa Surowców zwierzęcych- pozwala na odtworzenie procesów technologicznych w warunkach zbliżonych do przemysłowych. Zgromadzone maszyny i urządzenia umożliwiają praktyczne zaznajomienie studentów z aspektami technologii przetwórstwa mięsa. W laboratorium wykonywane są badania od surowca po produkt końcowy, a także z zakresu molekularnej analizy informacji genetycznej zwierząt na poziomie genomu, transjryptomu i proteonu komórek stanowiących surowiec pochodzenia zwierzęcego.

Integralną część  tego laboratorium stanowi Laboratorium zwierzęce Katedry Towaroznawstwa Ogólnego i Doświadczalnictwa.Wzrastające w kraju zapotrzebowanie na bezpieczną i prozdrowotną żywność skłoniło pracowników tej katedry do podjęcia badań nad opracowaniem nowych technologii odchowu drobiu grzebiącego, a także badań nad udoskonaleniem technologii dotychczas stosowanych. Prowadzone w laboratorium eksperymenty – jak powiedziała prof. dr hab. Danuta Michalik, kierownik katedry – dotyczą poznania wpływu różnych czynników genetycznych i pozagenetycznych na wzrost ptaków oraz ilość i jakość otrzymywanego surowca rzeźnego…

W Laboratorium Monitoringu Jakości i Bezpieczeństwa Produktów Pszczelich gospodarzem był prof. dr hab.  Jerzy Wilde, kierownik Katedry  Pszczelnictwa. W laboratorium tym monitoruje się jakość i bezpieczeństwo zdrowotne produktów pszczelich, takich jak: miód i obnóża pyłkowe. Można tu także wypracować nowe technologie gospodarki pasiecznej i biotechnologii rozwoju rodziny pszczelej.

Głównymi celami funkcjonowania Laboratorium Kriokonserwacji Nasienia to przede wszystkim: opracowanie i aplikacja nowoczesnej technologii kriokonserwacji nasienia knura wspomagającej postęp hodowlany w zakresie wartości tucznej i rzeźnej stad trzody chlewnej stacjonującej w regionie oraz wprowadzenie do praktyki użytkowania rozpłodowego knurów markerów molekularnych pozwalających na selekcję osobników produkujących ejakulaty o wysokiej przydatności do kriokonserwacji. Zadania te stanowić mogą podstawę do organizacji w przyszłości regionalnego banku mrożonego nasienia knurów. Działalność laboratorium ukierunkowana jest także na doskonalenie metod kriokonserwacji nasienia innych gatunków zwierząt.

Po zwiedzeniu  Ośrodka Oceny Produktów Pochodzenia Zwierzęcego gości poczęstowano między innymi jagnięciną z grilla.

Bolesław Pilarek

Zdj. J. Pająk


Komentarze nie są dozwolone.