W roku 2019 mija 50 lat działalności kortowskiego środowiska naukowego inżynierii mechanicznej. Jednostką, która rozpoczęła działalność w tym zakresie był Wydział Mechaniczny, powołany w 1969 r. Pod tą nazwą występował do czasu utworzenia w 1999 r. Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Od 20 lat funkcjonuje pod nazwą Wydział Nauk Technicznych.
Pierwszą bazę dydaktyczno-naukową Wydziału Mechanicznego stanowiły obiekty przy obecnej ul. Oczapowskiego 11, wybudowane w 1965 roku dla potrzeb Katedry Mechanizacji Rolnictwa Wydziału Rolniczego. Znajdowały się w nich następujące pomieszczenia: duża oszklona hala maszyn wraz z antresolą, sala wykładowa na 120 miejsc, dwie sale ćwiczeń, kanał glebowy, kilka laboratoriów, garaże i pokoje pracownicze.
W skład Wydziału Mechanicznego weszła, wydzielona z Wydziału Rolniczego, Katedra Mechanizacji Rolnictwa z 13 pracownikami naukowo-dydaktycznymi (1 profesor, 2 docentów, 1 adiunkt oraz 9 starszych asystentów i asystentów).
Pierwszym dziekanem Wydziału Mechanicznego, wybranym na kadencję 1969-1972, został prof. dr inż. Zbisław Martini. W kolejnych kadencjach funkcję dziekana pełnili: doc. dr inż. Mieczysław Ożóg (1972-1975), doc. dr inż. Zenon Katewicz (1975-1978, 1978-1981), doc. dr inż. Robert Rowiński (1981-1983, 1983-1987), doc. dr hab. inż. Kazimierz Wierzbicki (1987-1990, 1999-1993) i dr hab. inż. Tadeusz Rawa (1993-1996, 1996-1999).
Kształcenie studentów, rozpoczęte w roku akademickim 1969/70, z liczbą 69 studentów, realizowane było na kierunku mechanika w dwóch specjalnościach: technologia budowy maszyn oraz maszyny i urządzenia rolnicze. Były to studia stacjonarne z poziomem inżynierskim. Po czterech latach, w 1973 r., podniesiono je do jednolitych studiów magisterskich, uruchamiając jednocześnie zaoczne studia inżynierskie. Pod koniec lat osiemdziesiątych istniejący kierunek studiów zastąpiły dwa nowe: mechanika i budowa maszyn oraz technika rolnicza i leśna.
Początki funkcjonowania wydziału były stosunkowo trudne, głównie ze względu na niedobory samodzielnych pracowników naukowo-dydaktycznych oraz braku możliwości ich pozyskania z innych ośrodków. Drugim czynnikiem nie ułatwiającym funkcjonowania był duży niedostatek sal dydaktycznych, laboratoriów i pokoi pracowniczych. Planowana w latach siedemdziesiątych 20. wieku budowa nowych obiektów na terenie Kortowa II, przeznaczonych dla Wydziału Mechanicznego, nigdy nie została zrealizowana. W realizacji tych planów przeszkodził kryzys gospodarczo-społeczny kraju końca lat siedemdziesiątych i następnych dwóch dekad. Pewną poprawę warunków pracy i kształcenia uzyskano dopiero w 1994 r., po wybudowaniu trzykondygnacyjnego budynku na tyłach bloku głównego.
W latach dziewięćdziesiątych nastąpił długo oczekiwany wzrost kadry profesorów i doktorów habilitowanych, głównie z grona wcześniej zatrudnionych na wydziale asystentów. Skutkowało to otrzymaniem, 24 czerwca 1999 r., uprawnienia do nadawania stopnia doktora nauk rolniczych w dyscyplinie inżynieria rolnicza.
Następny okres działalności wydziału jest związany z powołanym, z dniem 1 września 1999 r., Uniwersytetem Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie, w skład którego weszły: Akademia Rolniczo-Techniczna, Wyższa Szkoła Pedagogiczna i Warmiński Instytut Teologiczny. Połączone struktury Wydziału Mechanicznego, Wydziału Budownictwa ART i Instytutu Wychowania Technicznego WSP utworzyły w uniwersytecie Wydział Nauk Technicznych.
Pierwszym dziekanem został prof. dr hab. inż. Kazimierz Wierzbicki (1999-2002). W kolejnych rozdaniach funkcję dziekana objęli: prof. dr hab. inż. Ryszard Michalski (2002-2005), prof. dr hab. inż. Tadeusz Rawa (2005-2008), prof. dr hab. inż. Janusza Piechocki (2008-2012), dr hab. inż. Adam Lipiński (2012-2016, 2016-2020).
Trzeba dodać, że dwie osoby z Wydziału Nauk Technicznych uczestniczyły w zarządzaniu uczelnią. Prof. dr hab. inż. Janusz Piechocki był prorektorem ds. studentów (1999-2008 i 2012- 2016), a prof. dr hab. inż. Tadeusz Rawa – prorektorem ds. kadr. (2008-2012).
Obszarem kształcenia studentów, w nowej uniwersyteckiej rzeczywistości, były kierunki realizowane w poprzednich strukturach. Wydział prowadził 5 kierunków w studiów stacjonarnych i zaocznych: mechanika i budowa maszyn; technika rolnicza i leśna, budownictwo, inżynieria środowiska i wychowanie techniczne. Ostatnio wymieniony kierunek, w 2003 roku, zastąpiono kierunkiem edukacja techniczno-informatyczna. W 2008 r. listę kierunków studiów powiększyły trzy zupełnie nowe: energetyka, mechatronika i inżynieria bezpieczeństwa.
W roku 2005 – dostosowując standardy kształcenia do postanowień Karty Bolońskiej – na wszystkich kierunkach wprowadzono kształcenie dwustopniowe: studia I-stopnia (inżynierskie) trwające 7 semestrów i studia II stopnia (magisterskie)- 3-semestralne.
Wyraźny wzrost liczby profesorów i doktorów habilitowanych owocował w 2008 r. uzyskaniem przez wydział, uprawnienia do nadawania stopnia doktora habilitowanego w dyscyplinie inżynieria rolnicza (dziedzina nauk rolniczych) i uprawnienia do nadawania stopnia doktora w dyscyplinie budowa i eksploatacja maszyn (dziedzina nauk technicznych).
Rok 2012 przyniósł zdecydowaną poprawą warunków prowadzenia działalności dydaktycznej i naukowej, bowiem w tym właśnie roku oddano do użytku okazały budynek, sfinansowany ze środków Unii Europejskiej. Powstał on w miejscu wyburzonej hali maszyn rolniczych i czterech znajdujących się za nią pawilonów. Wcześniej, na przełomie lat 2009-2010, zakończył się kapitalny remont hali typu „Spomasz” przy ulicy słonecznej 46a. W obiekcie tym ulokowano Katedrę Mechatroniki.
W roku 2015 na Wydziale zaistniały duże zmiany strukturalne. Kierunek studiów budownictwo z całą jego kadrą i infrastrukturą techniczną, obejmującą cztery katedry – Budownictwa Ogólnego i Fizyki Budowli, Geotechniki i Budownictwa Drogowego, Inżynierii Materiałów i Procesów Budowlanych oraz Mechaniki i Konstrukcji Budowlanych, został przeniesiony na Wydział Geodezji i Gospodarki Przestrzennej. Pomimo uszczuplenia stanu kadrowego, Wydział Nauk Technicznych zachował wszystkie posiadane dotąd uprawnienia naukowe i dydaktyczne.
Wydział Nauk Technicznych, posiadający pełne prawa akademickie, dwukrotnie wystąpił do Senatu UWM o przyznanie tytułu doktora honoris causa zasłużonym dla wydziału i uczelni osobom. Wyróżnienia otrzymali: prof. dr hab. inz Rudolf Michałek z Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie (2008) i prof. dr hab. inż Jan Kiciński z Instytutu Maszyn Przepływowych PAN w Gdańsku (2017).
Wydział Nauk Technicznych, w Jubileuszowym, 50. roku funkcjonowania, stanowi okrzepłą i stosunkowo silną strukturę. Na wydziale pracuje 141 osób. Grupa pracowników naukowo-dydaktycznych liczy 95 osób, w tym 33 pracowników samodzielnych (10 profesorów i 23 doktorów habilitowanych), 51. doktorów i 11. magistrów inżynierów. Grupę pracowników inżynieryjno-technicznych i administracyjnych stanowi 46 osób.
Zgodnie z nowym prawem o szkolnictwie wyższym z 2018 r. i stosownymi rozporządzeniami ministra wydział od 2019 roku posiada uprawnienia do nadawania stopni naukowych doktora i doktora habilitowanego w dyscyplinie inżynieria mechaniczna należącej do dziedziny nauk inżynieryjno-technicznych.
W roku akademickim 2018/19 na 5 kierunkach studiów (mechanika i budowa maszyn, mechatronika, energetyka, inżynieria maszyn, inżynieria precyzyjna) studiowało ogółem 1091 studentów, w tym 720 w systemie stacjonarnym i 372 w systemie niestacjonarnym. Liczba absolwentów w latach 2016-2018 wyniosła ogółem 995 osób (studia stacjonarne 764, studia niestacjonarne 240).
Wydział posiada duże osiągnięcia naukowe. Ich wyznacznikiem jest wysoka pozycja w klasyfikacji ośrodków naukowych kraju oraz szeroka współpraca z wieloma ośrodkami naukowo dydaktycznymi, a także z podmiotami gospodarczymi nie tylko regionu Warmii i Mazur. W ramach tej współpracy powstało wiele opracowań naukowych i naukowo-technicznych oraz szereg patentów i wzorów użytkowych.
.
Prof. dr hab. inż. Tadeusz Rawa
Obiekty Wydziału Mechanicznego (1969 r.)
Obiekty Wydziału Nauk Technicznych (2019 r.)
