- Czasami podczas studiów żartowałem z Twoich zamiłowań do ludowych metod przepowiadania pogody, mówiąc:” Jak na świętego Prota jest pogoda albo słota, to na świętego Hieronima jest deszcz albo go nie ma”. Z całą powagą poprawiałeś mnie, mówiąc: „Nie Hieronima, tylko Nikodyma”. Czy nadal przepowiadasz pogodę – zapytałem mgr. inż. Jana Przychodzenia, który w 1968 roku ukończył studia na Wydziale Rolniczym Wyższej Szkoły Rolniczej w Olsztynie.
- Naturalnie. Od wielu lat, czyli ponad 50, obserwuję przebieg pogody od św. Szczepana do Trzech Króli. Takie obserwacje prowadzi wielu przyrodników, leśników i rolników. Jak wiesz, po studiach wiele lat przepracowałem w Stacji Oceny Odmian w Radostowie, byłem dyrektorem PGR w Swarożynie i naczelnikiem w tej samej gminie. Od ponad pół wieku jestem myśliwym, więc te obserwacje pogody w tych około świątecznych dniach i opracowywanie na tej podstawie prognozy na cały rok były mi wielce przydatne w pracy zawodowej i w uprawianiu hobby. Dodać jednak muszę, że od wielu lat poluję tylko z aparatem fotograficznym w ręku.
– Utrzymajmy konwencję dawnej studenckiej pogwarki. Zacytuję przysłowia, a Ty je skonfrontuj ze swoimi prognozami. Przysłów o Szczepanie jest wiele. Zacytuję kilka z nich: Na świętego Szczepana bywa błoto po kolana; Pogoda marcowa, taka sama jak i Szczepanowa; Gdy na Szczepana błoto po kolana, na Zmartwychwstanie wytoczym sanie; Jak przymrozi na Szczepana, będzie wiosna od Damiana (27.02); A co wynika z Twoich obserwacji?
- Moja prognoza wynikająca z wieloletnich obserwacji sprawdziła się w styczniu 2018 roku. Na początku było dość mroźnie, a później pogodnie i słonecznie.
- Oto kilka przysłów z 27. grudnia: Jak Jan Apostoł ośnieżony, św. Józef (19.03) już zielony; Jak na Jana śniegu po kolana, to Józek pociągnie na trawy wózek; Jak Apostoł pokazuje, taki luty następuje; Gdy w Ewangelistę chmury, będą plonów góry. Jak to skomentujesz?
- Na Maksyma, czyli 27 grudnia było pochmurnie, mroźnie i wiał silny wiatr. Przewidywałem, że luty będzie zimny/ mroźny, wietrzny i bez opadów.
- Następnemu dniu przypisano między innymi następujące przysłowia: Późna zima, długo trzyma: Niewiniątek dzień pokaże, jaka pogoda w marcu się okaże.
Według mojej prognozy w marcu będzie mroźnie, pogodnie i wietrznie.
– Dniu imienin Dawida, Dominika i Tomasza przypisano przysłowie: Grudzień ziemię grudzi dla zwierząt i ludzi.
Pogoda w tym dniu zapowiada prognozę na kwiecień. Przewiduję, że będą małe opady i dość ciepło
- Następnemu dniu, czyli 30 grudnia przypisane są między innymi następujące przysłowia: Jeśli da śnieg Eugenii, to się zima przemieni; Eugenii, pogodę w czerwcu odmieni; Eugeniego lód albo woda pokaże, czy w maju będzie pogoda.
Przewiduję, że w maju będzie pogodnie, ciepło i bezwietrznie.
- Doszliśmy do Sylwestra. Dam Ci większy wybór: Czy rok był suchy, czy było błoto, nigdy w Sylwestra nie będzie padało złoto; Dzień Sylwestrowy pokaże czas lipcowy; Na święty Sylwester mroźno, zapowiedź na zimę mroźną; W noc Sylwestrową łagodnie, będzie kilka dni pogodnie.
- W czerwcu będzie pogodnie, ciepło i bez opadów.
– Nowy rok pogodny, będzie zbiór dorodny: Jak styczeń zachlapany, to lipiec zapłakany. Kiedy w styczniu rosną trawy, lipiec dla nas niełaskawy.
- Tak, według mojej prognozy lipiec będzie słoneczny i ciepły
- Jaką pogodę Nowy Rok oznaczy, taką i w sierpniu Pan Bóg uraczy.
- Z moich obserwacji wynika, że sierpień będzie pochmurny i ciepły.
- Doszliśmy do 3 stycznia. Przypiszmy mu następujące przysłowie: Gdy w styczniu mrozy i śniegi, będą stodoły po brzegi, gdy styczeń mrozów nie daje, prowadzi nieurodzaje”.
Z moich obserwacji wynika, że wrzesień będzie słoneczny i bez opadów.
- Doszliśmy do różnicy zdań. Otóż przysłowie przypisane 4 styczniowi brzmi: Gdy w Eugeniego (4 stycznia Eugeniusza – występuje także w innych dniach) lód albo woda taka i lipcowa pokaże się pogodę. Tymczasem według Ciebie 4 stycznia zapowiada październikowa pogodę.
- Październik będzie deszczowy i pochmurny.
- Hanna, Edward i Szymon obchodzą imieniny 5 stycznia. Temu dniu przypisano następujące przysłowie: Gdy na Szymona nie pada, kiepski rok zapowiada.
- Z moich obserwacji wynika, że w listopadzie będzie dość ciepło, wietrznie i z opadami
- Dotarliśmy do Trzech Króli. Gdy Trzech Króli mrozem trzyma będzie jeszcze długa zima; Na Trzech Króli słońce świeci wiosna do nas pędem leci.
- Grudzień będzie słoneczny i dość ciepły.
- Meteorolodzy alarmują, że nastąpiło ocieplenie klimatu. Niektórzy przypisują to poczciwym bydlętom.
- Z raportu publikowanego przez FAO wynika, że globalnie aż 18% emisji gazów cieplarnianych (mierzonej jako ekwiwalent CO2) pochodzi z hodowli zwierząt. Zwierzęta utrzymywane w chowie przemysłowym, szczególnie krowy i świnie, stanowią ogromne zagrożenie dla równowagi klimatycznej naszej planety. Według tego opracowania, bydło w Europie jest źródłem aż 9,5 miliona ton metanu rocznie (2004 r.). Gaz ten jest przede wszystkim efektem procesów trawiennych zwierząt. Krowa, aby dać 25 litrów mleka, wytwarza od 100 do 500 litrów metanu dziennie. Drugim co do wielkości źródłem metanu pochodzącego z hodowli zwierząt są ich odchody. Przy okazji warto przypomnieć, że metan jest gazem wielokrotnie silniejszym od dwutlenku węgla. Krów nie wybijemy. Jest wiele innych metod ograniczenia powstawania tego gazu, ale to jest temat na inną pogwarkę.
Serdecznie dziękuję za rozmowę.
Bolesław Pilarek
