XVII SPOTKANIE DZIAŁACZY ZWIĄZKU MŁODZIEŻY WIEJSKIEJ « Stowarzyszenie Absolwentów Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie

XVII SPOTKANIE DZIAŁACZY ZWIĄZKU MŁODZIEŻY WIEJSKIEJ

Wierni tradycji

Komitet Organizacyjny Koleżeńskich Spotkań ZMW w Olsztynie w składzie: Leon Szeląg, przewodniczący, Wanda Zrajkowska, Irena Olszak, Wojciech Wacewicz i Andrzej Nowak kolejne 17 już spotkanie zorganizował w maju br. w Świętej Lipce, perle Warmii i Mazur. Gospodarzami byli kętrzyńscy działacze ZMW koledzy Janusz Kurowski i Adam Ślimak z małżonkami Urszulą i Hanną.

Z wypowiedzi Wojciecha Wacewicza wynika, że pierwsze spotkanie odbyło się 30 lat temu w Zalesiu k. Barczewa. Jego organizatorem była Komisja Historyczna działająca przy Zarządzie Wojewódzkim odrodzonego na początku lat 80-tych Związku Młodzieży Wiejskiej, której przewodniczył nieżyjący Józef Dubiak. Komisja ta była także organizatorem spotkania w Tomaszkowie. Natomiast kolejne 15 spotkań byłych działaczy ZMW organizował wymieniony wcześniej komitet organizacyjny.

Po zameldowaniu w hotelu ”TAURUS” zwiedziliśmy Bazylikę Mniejszą Nawiedzenia Najświętszej Maryi, perełkę późnego baroku w Polsce, kolebkę kultu maryjnego archidiecezji warmińskiej, zwaną „Częstochową Północy”. Z informacji przewodnika Jana Ostrowskiego wynikało, że Sanktuarium wzniesiono w latach 1968-1693 na podmokłym terenie. Dla wzmocnienia gruntu wbito w ziemię 10 tysięcy okutych pali olchowych, które przykryto warstwą kamieni i na nich zaczęto budowę fundamentów. Konsekracja kościoła odbyła się w 1693 roku, ale prace wykończeniowe prowadzono jeszcze do połowy XVIII wieku Kościół stanął na miejscu rosnącej tu niegdyś lipy, która dała początek i nazwę miejscowości.

Do przebywającego w 1958 r. w Świętej Lipce Karola Wojtyły dotarła wieść o nominacji na biskupa. Dzisiaj u podnóża ponad 300-letniego kościoła możemy podziwiać skromny, ale niezwykle piękny pomnik dwóch najważniejszych Polaków: Prymasa Tysiąclecia kard. Stefana Wyszyńskiego i bł. Ojca Świętego Jana Pawła II.

Dekretem z dnia 24 lutego 1983 roku papież Jan Paweł II nadał kościołowi w Świętej Lipce tytuł bazyliki mniejszej, a uroczyste ogłoszenie tego dekretu odbyło się 29 maja 1983 roku, czyli w dniu Nawiedzenia NMP.

Wysłuchaliśmy koncertu granego na organach zbudowanych w latach 1719-1721 przez organmistrza z Królewca, Jana Josue Mosengela.

Wieczorem, podczas uroczystej kolacji, przewodniczący Leon Szeląg serdecznie powitał zebranych, imiennie Stanisława Gabrielskiego, byłego przewodniczącego Zarządu Głównego ZMW z małżonką Bożeną oraz Jerzego Kwiatkowskiego, trzeciego przewodniczącego Zarządu Wojewódzkiego w Olsztynie. Przypomniał historię dotychczasowych spotkań, podkreślając, że co roku przybywa na nie coraz więcej osób. W tegorocznej imprezie uczestniczy 60 osób, być może dla uczczenia 60-lecia ZMW. Podziękował dzisiejszym gospodarzom za zorganizowanie spotkania. Listę uhonorowanych odznaczeniami ZMW przedstawił Wojciech Wacewicz. Najwyższym odznaczeniem ZMW im. „IGNACEGO SOLARZA” uhonorowano: Bolesława Pilarka, Ryszarda Dobka, Teresę Lis – Heigelman, Franciszka Nowika, Zofię Reisch i Barbarę Marię Jarecką.

Odznaki Za Zasługi dla ZMW wręczono byłym kętrzyńskim działaczom: Adamowi Lemańskiemu, Irenie Siudut, Eugeniuszowi Kowalukowi, Eugeniuszowi Kalicie.

Przy okazji warto przypomnieć poglądy Ignacego Solarza, współtwórcy Związku Młodzieży Wiejskiej i uniwersytetów ludowych.

-„I oto przychodzimy dziś, my od uniwersytetów wiejskich, dobyć na światło lekceważone wartości rzetelne. Rzekomo ubogim, ukazujemy ich bogactwo w duszach osobnych, i w duszy łącznej, budzimy czynne obywatelstwo w gazdostwie ducha społecznego, w kulturze. Wykopujemy zagrzebane wstydliwie skarby, by nimi odnowić jałowiejące życie wspólne. Bierne trzy ćwierci narodowego surowca czynimy tą drogą podmiotem życia, twórczym żywiołem społecznym, budującym z własnej inicjatywy i pomysłowości wspólną przyszłość. Od demokracji konsumpcyjnej /…/ przechodzimy do demokracji tworzącej. Nie ino o same urządzenia polityczne nam chodzi, nawet jeszcze i nie o sam gospodarczy, nowy ład, ale także i głównie o odwagę i zdolność mas ludowych do współtworzenia kultury ducha” – pisał Solarz w rozprawie „Na czym polega »ludowość« Wiejskiego Uniwersytetu”.

Aktu dekoracji dokonał Stanisław Gabrielski w towarzystwie Leona Szeląga.

Stanisław Gabrielski gratulując odznaczonym, nawiązał do filozofii pracy u podstaw Ignacego Solarza, podkreślając, że bez tego działacza nie byłoby Związku Młodzieży Wiejskiej. Później jego ideę twórczo rozwinął Józef Tejchma. Przemawiający z naciskiem zaakcentował, że dziś ideologia Ignacego Solarza jest naszą szansą. W dalszej części swojego wystąpienia wspomniał o studiach w kortowskiej uczelni i działalności w studenckiej organizacji ZMW. Podkreślił, że wielkie niezapomniane wrażenie na nim wywarło pierwsze spotkanie z ówczesnym działaczami Zarządu Uczelnianego ZMW, Bolesławem Pilarkiem przewodniczącym, który był wielkim liderem oraz Stefanem Florkiem, sekretarzem. To właśnie podczas ich kadencji organizacja stała się najliczniejszą w kraju ( 1000 członków), otrzymała sztandar, wręczono tysięczną legitymację związku oraz pierwsze w kraju Złote Odznaki ZMW. Po kilku latach Stanisław Gabrielski stanął na czele kortowskiej studenckiej organizacji ZMW.

Korzystając okazji wyjaśnię, że wówczas Złote Odznaki Związku Młodzieży wiejskiej otrzymali: – JM Rektor prof. dr hab. Mieczysław Koter, dr Teofil Mazur, opiekun studenckiej organizacji ZMW, mgr inż. Andrzej Faruga, przewodniczący Okręgowej Rady Studenckiej ZMW, Zygmunt Czarniak, wiceprzewodniczący Okręgowej rady Studenckiej ZMW i Bolesław Pilarek, przewodniczący Zarządu Uczelnianego ZMW. Publicznie wręczył je sekretarz Zarządu Głównego Jan Szewczyk, który na kortowska uroczystość nie przywiózł legitymacji. Kilkakrotne upominanie sie o legitymacje skończyło sie niepowodzeniem. Niestety, były to pierwsze odznaczenia i ich przyznania nie odnotowano w dokumentach Zarządu Głównego ZMW. Wymienione osoby zostały ponownie odznaczone w późniejszych terminach.

Ryszard Dobek dziękując w imieniu odznaczonych, najpierw zażartował, że poczuł się znacznie młodszy otrzymując młodzieżowe odznaczenie w wieku 81 lat. Serdecznie podziękował wnioskującym, dodając, że przyjmuje je w imieniu koleżanek i kolegów działających w latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku. Przypomniał, że w ZMW działał w latach 1956 – 59, a więc w okresie burzliwych zmian i dyskusji w odradzającej się po latach organizacji. Był współorganizatorem i pierwszym przewodniczącym studenckiej organizacji ZMW w WSR w Olsztynie. Był także delegatem na I Krajowy Zjazd ZMW oraz członkiem Prezydium Krajowej Rady Studenckiej ZMW w Warszawie, a także przewodniczącym Komisji Szkolno-Studenckiej przy Zarządzie Wojewódzkim ZMW w Olsztynie. W tamtych latach działaczami studenckiej organizacji byli między innymi obecni na sali: Eugeniusz Nowicki, Jerzy Kwiatkowski, i Teresa Lis-Heigelman. Dla niego i wielu innych Związek Młodzieży Wiejskiej był szkołą koleżeńskości i społecznego działania. Po studiach członkowie ZMW działali w różnych partiach i kontynuowali młodzieńcze przyjaźnie. Swoją działalność zakończył w 1959 roku, kiedy przełożony powiedział mu, żeby się zastanowił, czy chce być pracownikiem, czy działaczem.

Zasady wyniesione ze Związku Młodzieży Wiejskiej, czyli koleżeństwo, uprzejmość i pomoc innym, starał się stosować w swoim życiu, zarówno w pracy zawodowej, jak i politycznej.

Teresa Lis-Heigelman w swoich refleksjach wspominała o trudnych warunkach swojego dorastania na wsi i pomocy organizacji w awansie zawodowym i społecznym młodzieży wiejskiej. Zwróciła też uwagę, że obecnie nie idą łatwe czasy dla rolników.

Józef Korzeniewski, kierownik Iławskiego Stowarzyszenia „Pokolenia” podziękował za zaproszenie, gospodarzom wręczył sympatyczne upominki, a wszystkich zaprosił na spotkanie do Iławy za dwa lata.

Przy biesiadnym stole wielu uczestników spotkania z podziwem oglądało starannie prowadzoną kronikę koła i gminnej organizacji Związku Młodzieży Wiejskiej w Srokowie, którą przez wiele lat kierował Franciszek Nowik. Pierwszego wpisu dokonano 12 kwietnia 1961 roku. Wypisano w nim nazwiska 41 osób, które wówczas należały do koła.

Personel hotelu „TAURUS” przygotował smaczne posiłki, które uzupełniły wypieki przygotowane przez Urszulę Kurowską oraz gulasz z dzika zasponsorowanego przez przyjaciela Janusza Kurowskiego, a także pasztet, salceson chleb ze smalcem i ogórki kwaszone z miodem, przygotowane przez Państwa Ślimaków. Wielkim powodzeniem cieszyły się nalewki „Frankówki”, przygotowane przez Franciszka Nowika.

Wieczór uatrakcyjniał zespół „Molenda Band”.

Na drugi dzień zwiedziliśmy zabytki Reszla, między innymi zamek i kościół oraz pałac w łężańskiej Stacji Dydaktyczno-Badawczej, należącej do Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.

Paweł Borecki