Jubileusz Macierzy Ziemi Cieszyńskiej

Warmia i Mazury  i Śląsk Cieszyński to dwa kresowe regiony Polski, kresy północne i południowe. Co łączy je dzisiaj, a co łączyło dawniej? Dawniej to walka o tożsamość, o język polski, o przetrwanie kultury, a dziś problemy pogranicza. W XIX i XX wieku między Cieszynem a Warmią i Mazurami trwały nieustające kontakty. Kalendarze i polska prasa ze Śląska Cieszyńskiego docierała do naszych ziem, nawiązywano kontakty międzyludzkie. Ciągle o tej wspólnej historii mało wiemy. W XX wieku to ludzie z Cieszyna dali początek szkolnictwu wyższemu w Olsztynie. Dzięki ich wysiłkom odbudowano i zbudowany kampus w Kortowie, a Akademia Rolniczo-Techniczna wraz z Wyższą Szkołą Pedagogiczną mogła przekształcić się w uniwersytet. Pamięć o Cieszynie i Śląsku podtrzymują Cieszyniacy zrzeszeni w Kole Macierzy Ziemi Cieszyńskiej działającym w Olsztynie (St. Achremczyk, 2008).

Rok 2015 to 130. rocznica założonego przez Pawła Stalmacha w 1885 roku towarzystwa pod nazwą „Macierz Szkolna dla Księstwa Cieszyńskiego”, której tradycje nadal kultywuje aktywnie działające, ponad 100-osobowe Koło Warmińsko-Mazurskie MZC w Olsztynie. Trzon członków koła stanowią profesorowie Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie (byłej WSR-ART.). W pierwszych latach WSR – profesorów olsztyńskich Cieszyniaków – było trzydziestu dwóch, z których do dnia dzisiejszego działających Macierzowców zostało trzech. Są to profesorowie, ostatni studenci WSGW w Cieszynie i pierwsi absolwenci WSR w Olsztynie: prof. zw. dr hab. Jan Kisza, prof. zw. dr hab. Teofil Mazur (obaj to doktorzy honoris causa) i prof. dr hab. Anna Krauze, a także mgr Jan Kumor.

W późniejszych latach dołączyli do grona olsztyńskich Macierzowców, działających obecnie to – profesorowie Janusz Guziur – założyciel W-M Koła MZC i Andrzej Faruga – obecny prezes zarządu, Antoni Jarczyk, Jan Glogowski, Zbigniew Karnicki, Józef Szarek i Krzysztof Kozłowski.

Wśród członków olsztyńskich Macierzowców, wymienić należy absolwentów uczelni kortowskiej, zasłużonych dla regionu Warmii i Mazur, a są nimi między innymi: Janusz Adamus, Maria Bentkowska, Maria i Władysław Brudny, Janusz Cichoń, Stefania Jarczyk, Bogusław Karaś, Krystyna Kozłowska, Grażyna i Jan Macurowie, Maria i Jerzy Matuszewscy, Dariusz Manikowski, Ryszard Pałach – prezes zarządu Klubu absolwenckiego „Zootechnicy”, Jerzy Pantak, Bolesław Pilarek – redaktor naczelny „5 plus X”, Danuta Siwińska, Kazimierz Skupień, Leopold Szostek, Janusz Sztwiertnia, Bolesław Tołłoczko i inni. Członkami W-M Koła MZC było tez kilkudziesięciu studentów-Cieszyniaków, którzy po ukończeniu studiów powrócili w strony rodzinne zakładając tam Klub Stowarzyszenia Absolwentów „Ziemia Cieszyńska”.

Podstawowym zadaniem olsztyńskich Cieszyniaków jest utrzymanie kontaktów Północy z Południem, troska o przetrwanie cieszyńskich tradycji, budowa wspólnych więzów, pamięci historycznej o współtwórcach Wyższej Szkoły Rolniczej w Olsztynie, kultywowanie tradycji regionalnych, gwary cieszyńskiej, pieśni i tańców, strojów Podbeskidzia – Śląska Cieszyńskiego, poezji, itp. Ważnymi przedsięwzięciami olsztyńskich Macierzowców było opracowanie wydawnictwa książkowego pt.: „Cieszyniacy na Warmii i Mazurach”.

Nie jest raczej znana historia Cieszyniaków na Działdowszczyźnie w okresie dwudziestolecia międzywojennego XX wieku. Traktat Wersalski przyniósł Polsce niepodległość po 123 latach zaborów. O przebiegu granic Polski od północnego wschodu i południowego zachodu miały rozstrzygnąć plebiscyty. Pomoc na Warmii i Mazurach repolonizacji Mazurów udzielali w dużej mierze Cieszyniacy. Brak było tam inteligencji. Trzeba było zwalczyć konflikty i repolonizować mieszkańców, którymi byli ewangelicy unijni i augsburscy, katolicy i inni.

Do pracy w Działdowie kierowano urzędników, lekarzy, nauczycieli Polaków ze Śląska Cieszyńskiego (także z Zaolzia) i innych. W tym okresie przewinęło się przez Działdowszczyznę kilkaset Cieszyniaków. Jako jeden z pierwszych przybył dr Tadeusz Michejda – lekarz i społecznik. Największą pracę wykonali tu: Emilia Sukertowa-Biedrawina, Józef Biedrawa z Zaolzia i działacz mazurski Karol Małek. Dużym osiągnięciem w tym czasie, było uruchomienie w Działdowie Państwowego Seminarium Nauczycielskiego.

Z inicjatywy olsztyńskich Cieszyniaków zorganizowano w Działdowie seminarium naukowe, wystawę i plener malarski oraz uwieczniono tablicę pamiątkową na ratuszu – „Cieszyniakom zasłużonym dla Działdowszczyzny”. To dzięki współpracy z towarzystwem Miłośników Ziemi Działdowskiej i Burmistrzem Miasta, zorganizowano też spotkanie w szkole w Malinowie, gdzie pracowała Sukertowa-Biedrawina.

Z okazji jubileuszu Macierzy Ziemi Cieszyńskiej odbyły się uroczyste spotkania w Cieszynie, których organizatorem był Zarząd Główny MZC, a w Olsztynie Zarząd Koła MZC i Klub regionalny Stowarzyszenia Absolwentów „Olsztyńscy Cieszynianie”. Wielu członków Macierzowców zostało uhonorowanych odznakami i dyplomami. Gratulujemy!

 

Zarząd Klubu

Regionalnego Stowarzyszenia Absolwentów

„Olsztyńscy Cieszynianie”

Komentarze nie są dozwolone.