Polsko-Ukraińskie Forum Naukowe to wydarzenie naukowe zainicjowane przez Instytut Nauk Politycznych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie oraz Instytut Nauk Humanistyczno-Społecznych Uniwersytetu Narodowego Lwowska Politechnika, które łączy środowiska akademickie z wielu ośrodków naukowych z Polski i Ukrainy. Forum odbywa się naprzemiennie w Olsztynie i we Lwowie.

W dniach 7-8 czerwca 2018r. w gościnnych progach Uniwersytetu Narodowego Lwowska Politechnika odbyło się już IV Forum Ukraińsko-Polskie, którego tegoroczny główny temat brzmiał „Współpraca transgraniczna a wspólna przestrzeń europejska: teoria, praktyka i nowe możliwości”. Przed otwarciem Forum delegacja z Olsztyna, zarówno władze dziekańskie – Dziekan WNS Prof. Sławomir Przybyliński oraz Prodziekan WNS ds. nauki i współpracy międzynarodowej Prof. Joanna Ostrouch-Kamińska, a także przedstawiciele Sejmiku Województwa Warmińsko-Mazurskiego w osobach – Jan Bobek – Przewodniczący oraz Zbigniew Pietrzak – Przewodniczący Komisji Współpracy Międzynarodowej, dyrektor INP UWM Prof. Arkadiusz Żukowski, koordynator współpracy z Lwowską Politechniką ze strony UWM dr hab. Teresa Astramowicz-Leyk spotkali się z Rektorem Uniwersytetu Narodowego Lwowska Politechnika. Podczas spotkania mówiono o już szeroko prowadzonej współpracy między Instytutem Nauk Humanistyczno-Społecznych Lwowskiej Politechniki z INP UWM i potrzebie rozszerzenia jej na inne wydziały oraz o współpracy władz samorządowych obwodu lwowskiego i województwa warmińsko-mazurskiego.

W uroczystej inauguracji udział wzięli Rektor Politechniki Lwowskiej Prof. Jurij Bobało, Dziekani Wydziału Nauk Społecznych UWM – Prof. Sławomir Przybyliński i Prof. Joanna Ostrouch-Kamińska, Konsul Generalny RP we Lwowie Rafał Wolski, Konsul Ukrainy w Gdańsku Lew Zaharczyszyn. Słowo powitalne nadesłali Michał Boni – europoseł, Przewodniczący Rady Najwyższej Ukrainy Andrij Parubij, Wicepremier Ukrainy do spraw integracji z UE i NATO – Iwanna Kłympusz-Cyncadze oraz Posłanka Rady Najwyższej Ukrainy, przewodnicząca Podkomisji Rady Najwyższej Ukrainy ds. regionalnej i transgranicznej współpracy między Ukrainą i państwami UE Oksana Juriniec.

Patronatu nad czwartą edycją tego przedsięwzięcia naukowego udzielili: Komitet Rady Najwyższej Ukrainy, Ministerstwo Oświaty i Nauki Ukrainy, Lwowska obwodowa państwowa administracja, Konsul Generalny RP we Lwowie Rafał Wolski, Konsul Ukrainy w Gdańsku Lew Zaharczyszyn oraz Marszałek Województwa Warmińsko-Mazurskiego dr Gustaw M. Brzezin. Współorganizatorami Forum byli: Podkomisja Rady Najwyższej Ukrainy ds. regionalnej i transgranicznej współpracy między Ukrainą i państwami UE, Międzynarodowy Instytut Oświaty, Kultury i związków z Diasporą Uniwersytetu Narodowego Lwowska Politechnika, Naukowo-Analityczne Centrum Badań Politycznych „Wektor” oraz olsztyński oddział Polskiego Towarzystwa Nauk Politycznych. Forum było dofinansowane przez Lwowską Miejską Radę z programu „Lwów naukowy”. W IV Forum Polsko-Ukraińskim wzięło udział 114 uczestników: 73 reprezentowało różne uczelnie z Ukrainy. Wśród uczelni polskich oprócz naukowców (11), doktorantów (5) i studentów (10) z UWM znaleźli się m.in. reprezentanci Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej we Włocławku.

Swoboda poruszania się i wyboru miejsca zamieszkania to jedna z ważniejszych swobód obywatelskich. Dzięki niej ludzie mogą poznawać się, porównywać ustroje i systemy, w których żyją i to dlatego ograniczana lub eliminowana jest przez totalitarne i autorytarne reżimy. Wolne państwa i wolne społeczeństwa nie boją się swobody poruszania się swoich obywateli i obywateli innych państw na swoim terytorium. Wprost przeciwnie – podejmują działania, by to ludziom ułatwić. Współpraca transgraniczna stała się więc wiodącym tematem kolejnego spotkania naukowców, doktorantów i studentów z Ukrainy i Polski. Sesję plenarną pt. Rola współpracy transgranicznej w formowaniu wspólnej europejskiej przestrzeni koordynatorka współpracy WNS UWM i INHS Lwowskiej Politechniki – dr hab. Teresa Astramowicz-Leyk oraz prof. Halyna Lutyszyn z Lwowskiej Politechniki. W panelu tym wystąpili: Prof. Arkadiusz Żukowski – dyrektor INP UWM, który wygłosił referat na temat idei współpracy transgranicznej przedstawiając jej teoretyczne i praktyczne uwarunkowania, dr Irena Kluczkowska – dyrektorka Międzynarodowego Instytutu Oświaty, Kultury i związków z Diasporą Uniwersytetu Narodowego Lwowska Politechnika, która odniosła się do współpracy transgranicznej jako solidarność vs narodowy egoizm oraz Jewgien Magda – dyrektor Instytutu światowej polityki, który mówił o hybrydowej agresji Rosji wobec Ukrainy i jej skutków w polityce światowej.

Od roku obywatele wolnej, choć na wschodzie ogarniętej wojną Ukrainy, mogą korzystać z ruchu bezwizowego do państw Unii Europejskiej. Pojawia się po roku obowiązywania ruchu bezwizowego szereg pytań o to na przykład czy w związku z trwającą wojną na wschodzie Ukrainy nie za szybko UE zrezygnowała z wiz dla Ukraińców? Kto korzysta na ruchu bezwizowym? Jakie pojawiły się problemy i wyzwania w związku z ruchem bezwizowym?

Na te i inne pytania odpowiadali w swoich wystąpieniach uczestnicy seminarium „Okrągłego Stołu”, gdyż jak zwykle podczas Forum w drugiej części pierwszego dnia odbyło się to seminarium. Tym razem nt. Podsumowanie funkcjonowania pierwszego roku ruchu bezwizowego między Ukrainą a Unią Europejską: fakty, tendencje, zadania. Głównymi referentami byli: Konsul Ukrainy w Gdańsku Lew Zaharczyszyn, którego wypowiedź dotyczyła ruchu bezwizowego i związanych z nim szans i wyzwań dla obywateli Ukrainy i Unii Europejskiej; Konsul RP we Lwowie Rafał Wolski, który mówił nt. ruchu bezwizowego – jego korzyści i ograniczeń i prof. Teresa Sasińska-Klas z Instytutu dziennikarstwa, mediów i komunikacji społecznej UJ, która omówiła temat relacji polsko-ukraińskich w kontekście bezpieczeństwa granic i rosnącego ryzyka.

Drugi dzień rozpoczął się od panelu dyskusyjnego pt. Bezpieczeństwo i współpraca transgraniczna: odpowiedzi na nowe wyzwania, którego moderatorami byli prof. Arkadiusz Żukowski z UWM i mgr Zoriana Zazuliak – asystentka katedry politologii i stosunków międzynarodowych Politechniki Lwowskiej. W panelu udział wzięli: posłanka Rady Najwyższej Ukrainy Oksana Juriniec, która omówiła kwestie współpracy transgranicznej jako odpowiedzi na nowe geopolityczne wyzwania współczesności, Rasa Jukneviciente – zastępczyni przewodniczącego Zespołu Parlamentarnego NATO, członkini Międzyparlamentarnej rady Ukraina-NATO mówiła o Euroatlantyckiej perspektywie dla Ukrainy i prof. Dariusz Kozerawski z UWM, który omówił kwestie związane z wyzwaniami bezpieczeństwa strategicznego w Europie Środkowej z polskiej perspektywy.

Pozostali uczestnicy pracowali w pięciu sekcjach nt.: Integracyjnego potencjału współpracy transgranicznej dla rozwoju Unii Europejskiej (moderatorzy: dr Irena Suchorolska – Lwowska Politechnika i dr Wojciech Kotowicz UWM); Aspektów bezpieczeństwa współpracy transgranicznej w Europie (moderatorzy: doc. Lesia Dorosz – Lwowska Politechnika i dr Magdalena Kumelska – UWM); Ekonomicznego i migracyjnego wymiaru współpracy transgranicznej w Europie (moderatorzy: mgr Oksana Pjatkowska – Lwowska Politechnika i dr Tomasz Gajowniczek – UWM); Socjokulturowych problemów współpracy transgranicznej w Europie (moderatorzy dr Lilja Harczuk - Lwowska Politechnika i mgr Wojciech Fabiszewski – UWM); Aktualnych problemów współczesnych stosunków międzynarodowych i polityki zagranicznej (moderatorzy: dr Rusłan Demcziszak i dr Jurij Tiszkun – Lwowska Politechnika).

Tradycją stało się, że oprócz naukowców, doktorantów i studentów udział w Forach Polsko-Ukraińskich biorą radni Sejmiku Województwa Warmińsko-Mazurskiego co jest świetną okazją do zacieśnienia współpracy między Województwem Warmińsko-Mazurskim a Obwodem Lwowskim. W IV edycji Forum udział wzięli: Jan Bobek – Przewodniczący Sejmiku, Julian Osiecki – Wiceprzewodniczący Sejmiku; Zbigniew Pietrzak – Przewodniczący Komisji Współpracy Międzynarodowej Sejmiku; Marcin Kulasek – Przewodniczący Komisji Rewizyjnej Sejmiku. Warto podkreślić, że to podczas I Forum w grudniu 2015 r. uczestniczący w seminarium zorganizowanym w Sejmiku Województwa nt. reform samorządowych na Ukrainie, postanowili organizować w ramach Forów seminaria „Okrągłego Stołu” z udziałem radnych Sejmiku, a Zbigniew Pietrzak brał udział we wszystkich dotychczasowych seminariach.

01
01 01
02
02 02
03
03 03
04
04 04
05
05 05
06
06 06
07
07 07
08
08 08
09
09 09

Forum to nie tylko konferencja, to także wydarzenia towarzyszące. W ramach przygotowań do Forów odbywają się sympozja i staże naukowe, organizowane są seminaria „Okrągłych Stołów”. W ubiegłym roku w Olsztynie podczas III Forum zorganizowano seminarium „Okrągły Stół” pt. Relacje polsko-ukraińskie – kontekst historyczny i współczesny – w 70 rocznicę Akcji „Wisła”, które zagościło w zabytkowych wnętrzach Sali Kopernikowskiej Zamku Kapituły Warmińskiej w Olsztynie. Tę część Forum zorganizowała i poprowadziła dr hab. Teresa Astramowicz-Leyk – koordynator współpracy WNS UWM z Uniwersytetem Narodowym „Politechnika Lwowska”. Seminarium poprzedzone zostało otwarciem wystawy pt. Rozwiani przez obce wiatry, zaś po jego zakończeniu odbył się koncert pt. 70 lat Akcji „Wisła”: Pamiętamy, którego organizatorem był Związek Ukraińców w Polsce. Dzięki tym elementom do naukowego oraz społeczno-towarzyskiego wymiaru Forum dołączył równie ważny walor kulturalny i artystyczny.

Należy podkreślić, że Dyrektorzy Instytutów organizujących Polsko-Ukraińskie Fora Naukowe wraz z koordynatorami współpracy ze strony UWM (dr hab. Teresą Astramowicz-Leyk) i Lwowskiej Politechniki (Prof. Jaryną Turczyn) od pierwszego Forum pracują nad tym, by Forum nie było zwykłą konferencją lecz ważnym i liczącym się wydarzeniem naukowym w Polsce i na Ukrainie.

Organizatorzy Polsko-Ukraińskiego Forum Naukowego są przekonani, że w dłuższej perspektywie czasu ma ono szansę być ważnym głosem w tworzeniu fundamentów pod współczesne relacje polsko-ukraińskie.

Za organizację IV Forum odpowiadały koordynatorki współpracy Uniwersytetu Narodowego Lwowska Politechnika z UWM wraz z komitetami organizacyjnymi na czele których stali: w Ukrainie doc. Oleksander Gorbacz i w Polsce mgr Wojciech Fabiszewski.

Dotychczasowa działalność koordynatorek owocuje nie tylko organizacją Forów naukowych, ale także 9 stażami naukowymi pracowników Lwowskiej Politechniki i UWM, udziałem w programie Erasmus+, wspólnymi publikacjami (3), udziałem w innych wspólnych konferencjach tematycznych i sympozjach naukowych, członkostwem pracowników UWM w radzie naukowej czasopisma Lwowskiej Politechniki, zorganizowaniem grupy studentów Lwowskiej Politechniki na studia magisterskie z Politologii w INP UWM w ramach wspólnego kształcenia studentów, wnioskowaniem do Nagrody im. I. Wyhowskiego dla 2 naukowców z Lwowskiej Politechniki, co zaowocowało dla nich dwoma 4-miesięcznymi stażami w Polsce. Pracownicy INH-S Lwowskiej Politechniki i INP UWM uzyskali także wspólny grant zatwierdzony przez ministerstwa nauki Ukrainy i Polski, w ramach którego będą prowadzone badania nad mniejszością polską na Ukrainie i mniejszością ukraińską w Polsce.

Teresa Astramowicz-Leyk

Aktualności PTNP

Źródła nie znaleziono