dr hab. Jan Gancewski

Ważniejsze publikacje:

1. Zamek krzyżacki w Brodnicy 1298-1479. Przyczynek do dziejów gospodarczo-politycznych państwa zakonnego w Prusach, Komunikaty Mazursko – Warmińskie, z. 4, 1995, s. 335-341.
2. Lokacja i ustrój Mrągowa, Mrągowskie Studia Humanistyczne (MSH), t. 1, 1999, s. 8-12.
3. Znaczenie gospodarcze przedzamczy krzyżackich do wojny trzynastoletniej, Echa przeszłości, UWM Olsztyn, t. I, 2000, s. 27-39.
4. Przemiany gospodarcze w południowo-wschodniej części państwa krzyżackiego – źródła i stan badań, Komunikaty Mazursko–Warmińskie, z. 2, 2000, s. 177-186.
5. Zmiany w gospodarce krzyżackiej i jej zarządzaniu po II pokoju toruńskim – główne problemy i kierunki badawcze, MSH, t. 2, 2000, s. 106-112.
6. Kilka uwag o wydawnictwach źródłowych do dziejów zakonu krzyżackiego z XIX i początku XX wieku, [w:] W kraju i na wychodźstwie. Księga pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Sławomirowi Kalembce w sześćdziesięciopięciolecie urodzin, pod red. Zb. Karpusa,. N. Kasparka, L. Kuka, J. Sobczaka, Toruń-Olsztyn 2001, s. 907-912.
7. Rola zamków krzyżackich w ziemi chełmińskiej od połowy XIV wieku do 1454 roku. Studia nad gospodarką, OBN Olsztyn 2001, ss.127, szkice, 2 mapy.
8. Rola militarna zamków krzyżackich w Prusach w XIV i XV wieku. Wpływ gospodarki na potencjał militarny państwa krzyżackiego, w: Wojny w Prusach, pod red. W. Gieszczyńskiego, N. Kasparka, J. Maronia, Olsztyn 2004, s. 29-41.
9. Einwohner der Stadt Sensburg um die Wende des 18. und 19. Jahrhunderts aufgrund der Liste der in der Stadt Sensburg angekommenen und abgegangenen Bürger von Trinitatis 1773 bis dahin 1809. (Artykuł z edycją źródłową ), Altpreussische Geschlechterkunde, Bd. 35, 2005, s. 309-320.
10. Obraz Zakonu Krzyżackiego i badań nad jego fenomenem w historiografii wschodnioeuropejskiej – główne kierunki i etapy ksztaltowania, w: Ucrainica – Polonica, t. 1, Kijów-Żytmoierz 2004 r., s. 381-388.
11. Zentren der Ordenswirtschaft nach dem 2. Thorner Frieden – Hauptfragen, Biuletyn Historycznej Misji Polskiej przy Max-Planck-Institut w Göttingen, Bd.2,Toruń – Getynga, 2004, s. 47-61 (wersja polska), 197-209 (wersja niemiecka).
12. Zamek krzyżacki w Piszu jako ośrodek gospodarczy, Część 1. Początki zamku, osady i gospodarki. Związki gospodarcze Zakonu z ludnością ziemi piskiej oraz działalność gospodarcza zamku do wojny trzynastoletniej, Znad Pisy, T. 12, 2004, s. 44-50.
13. Obraz państwa krzyżackiego, Prus i Królewca w świetle pisarstwa kronikarskiego, dotyczącego końca XV i XVI wieku. Charakterystyka form i problematyki zawartej w Aufzeichnungen des 16. Jahrhunderts zur Geschichte Preussens, w: Piśmiennictwo pragmatyczne w Polsce do końca XVIII wieku na tle powszechnym, pod red. J. Gancewskiego i A. Wałkówskiego, Olsztyn 2006 r. , s. 69 – 76.
14. Ośrodki gospodarcze zakonu krzyżackiego nad granicą z Mazowszem na przełomie XV i XVI w. Struktura, produkcja, funkcjonowanie i próby reform, w: Pogranicze polsko-pruskie i krzyżackie, część 2, pod red. K. Grążawskiego, Materiały z sesji, Włocławskie Towarzystwo Naukowe Włocławek-Brodnica 2007, s. 135–152.
15. Znaczenie gospodarcze zamku krzyżackiego w Ostródzie i jego posiadłości domenalnych w XV i XVI wieku, w: Ostróda – siedem wieków dziejów miasta. Studia, pod red. R. Sajkowskiego, Ostróda 2006, s. 47-56.
16. Zamek krzyżacki w Piszu jako ośrodek gospodarczy, Część II. Od wojny trzynastoletniej do sekularyzacji, Znad Pisy, 2005, s. 30-36.
17. Szczytno – zamek i jego okolice w: Powiat Szczycieński. Przeszłość, współczeność, pod red. G. Jasińskiego, Zb. Kudrzyckiego i A. Misiuka, Szczytno 2006, s. 76 – 98.
18. Wsie i dobra rycerskie w rejonie szczycieńskim w średniowieczu na tle gospodarki krzyżackiej, Rocznik Mazurski, t. IX, 2005, s. 40-43.
19. Próby reform wewnątrzzakonnych oraz dbałość o korporację i jej członków w Prusach Krzyżackich w świetle wizytacji i protokołów Zakonu Krzyżackiego z II połowy XV i początku XVI wieku, Echa Przeszłości, Olsztyn 2005, t. VI, s. 31- 39.
20. Rozwój przestrzenny i architektoniczny Mrągowa w wiekach XIX i XX. Źródła do atlasu historycznego miast polskich – Mrągowo, MSH, t. 6-7, 2004-2005, Mrągowo 2006, s. 331-349 (Opis, katalog wraz z ikonograficznym wydawnictwem źródłowym).
21. Urząd leśniczego w państwie zakonu krzyżackiego – funkcjonowanie, znaczenie dla gospodarki, Echa Przeszłości, t. X, Olsztyn 2009, s. 57-68. (wraz z A. Chęciem).
22. Lidzbark Warmiński – Miasto i mieszczanie w średniowieczu, w: Historia Lidzbarka Warmińskiego, T. 1, pod red. W. Borodija i K. Mikulskiego, Lidzbark Warmiński 2008 r., s. 221-261.
23. Po bitwie grunwaldzkiej – klęska czy kontynuacja w krzyżackiej gospodarce korporacyjnej? Rozważania i uwagi historyczne na tle sytuacji ogólnoeuropejskiej, w: Tradycje kulturowe i historyczne ziem pruskich. „Krajobraz grunwaldzki” w dziejach polsko – krzyżackich i polsko – niemieckich na przestrzeni wieków. Wokół mitów i rzeczywistości, pod red. J. Gancewskiego, Olsztyn 2009, s. 115-127.
24. Grunwald. Przewodnik historyczny, pod red. J. Gancewskiego, Olsztyn 2010, ss. 111 + plan z mapą i chorągwiami.
25. Methodological remarks concerning historical researching upon the Monastic State of the Theutonic Knights, contained in the source: XX Hauptabteilung, [in:] Geheimes Staatsarchiv Preussischer Kulturbesitz Berlin-Dahlem, paricularly in: Ordensbriefarchiv, Ordens Foliaten as well as in Pergament Urkunden and Ostpreusische Folianten [w:] History-Archive Studies-Information Science, ed. K. Narojczyk, M. Świgoń, M. Wolny, Olsztyn 2010, s. 35-57.
26. [Praca zbiorowa pod redakcją], Zakon krzyżacki w historii, ideologii i działaniu – symbole dziejowe, Olsztyn 2010, ss. 294.
27. Wybrane aspekty gospodarcze z dziejów zakonu krzyżackiego w XV stuleciu, [w:] Zakon krzyżacki w historii, ideologii i działaniu – symbole dziejowe, pod red. J. Gancewskiego, Olsztyn 2010, s. 79-89.
28. [Die gesammelte Arbeit hrsg. v.] Der Deutsche Orden in Geschichte, Ideologie und Wirkung – historische Symbole, Olsztyn 2010, ss. 294.
29. Ausgewählte wirtschaftliche Aspekte in der Geschichte des Deutschen Ordens im 15. Jahrhundert, [in:] Der Deutsche Orden in Geschichte, Ideologie und Wirkung – historische Symbole, hrsg. v. J. Gancewski, Olsztyn 2010, s. 91-103.
30. Grunwald 1410: proelii descriptio auctoris Joannis Dlugossi = opisanie bitwy według Jana Długosza = mušio aprašymas pagal Janą Dlugošą = popis bitvy podle Jana Długosze = Yan Dlugosqa köre urusmanin tasviri = Schlachtenbeschreibung nach Jan Długosz = a description of the battle according to Jan Długosz = description de la bataille d’apres Jan Długosz = opisanie bitvy po Ânu Dlugošu = opis bitvi za Ânom Dlugošem / [moderator doctrinae deditus Jan Gancewski ; moderator editionem ducens Anna W. Autor: Długosz, Jan (1415-1480), Olsztyn 2010, ss. 371.

Aktualne tematy badawcze:

1. Folwarki na terenie państwa zakonu krzyżackiego w latach 1466-1525.
2. Folwarki na terenie komturstwa malborskiego do wojny trzynastoletniej.
3. Gospodarka zakonu krzyżackiego w XV i XVI wieku.

Krótki naukowy życiorys:

• Absolwent historii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Studia ukończone w 1989 r.
• Doktorat w 1997 r, na UMK Temat: Rola zamków krzyżackich w ziemi chełmińskiej od połowy XIV w. do 1454 r. pod kierunkiem prof. Z.H. Nowaka.
• Mediewista. Badacz historii zakonu krzyżackiego w Prusach i historii regionalnej.
• Adiunkt w pierwotnie w Zakładzie, a później Pracowni Historii Średniowiecza Powszechnego, a obecnie Zakładzie Historii Krajów Nadbałtyckich Instytutu Historii i Stosunków Międzynarodowych UWM w Olsztynie.
• Przewodniczący Koła Polskiego Towarzystwa Historycznego w Mrągowie oraz wiceprezes Oddziału Olsztyńskiego PTH.
• Członek Towarzystwa Naukowego im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie.
• Redaktor naczelny czasopisma naukowego Mrągowskie Studia Humanistyczne, poświęconego historii i literaturze m.in. na Mazurach.
• Sekretarz czasopisma naukowego ukazującego się w Instytucie Historii i Stosunków Międzynarodowych UWM: Echa Przeszłości.
• Członek polsko-niemieckiej grupy dyskusyjnej ds. wydawnictw źródłowych w Berlinie i Toruniu.
• Aktywny uczestnik m.in. międzynarodowych konferencji na UMK w Toruniu z cyklu: Ordines militares. Colloquia Torunensia Historica.
• Pobyt na kwerendzie naukowej w Max-Planck-Institut für Geschichte w Getyndze w 2003 r. stypendium ze środków UWM w Olsztynie, na zaproszenie ówczesnego dyr. Instytutu MPI f. G. w Getyndze prof. O.G. Oexle oraz stypendysta Herder-Institut w Marburgu w 2006 r.
• Kanclerz Towarzystwa Naukowego “Pruthenia” od 2010 r.
• Przewodniczący Rady Naukowej Muzeum Bitwy pod Grunwaldem w Stębarku od 2011 r.
• Uzyskanie tytułu doktora habilitowanego na kolokwium habilitacyjnym 26 czerwca 2012 r. Temat rozprawy habilitacyjnej: Folwarki na terenie państwa zakonu krzyżackiego w Prusach Krzyżackich w latach 1466-1525.

Studia historyczne na UMK w Toruniu zostały podjęte w głębokim przekonaniu uzyskania możliwości szerszego poznania przeszłości i jej zgłębiania, a później samodzielnego badania. Zainteresowania zakonem krzyżackim rozpoczęły się od drugiego roku studiów na proseminarium śp. prof. Zenona Huberta Nowaka. Później były rozwijane na seminarium magisterskim i doktoranckim, pod opieką tego samego profesora. Z powodu zainteresowania zakonem krzyżackim, a szczególnie jego dziejami gospodarczymi związał się również z historią Prus, a zatem historią regionalną.

Prowadzone zajęcia:

1. Historia Średniowiecza Powszechnego – wykład + ćwiczenia + warsztaty
2. Europa późnego średniowiecza – wykład specjalizacyjny
3. Konwersatorium z języka niemieckiego
4. Vademecum studiów historycznych
5. proseminarium i seminarium magisterskie z dziejów państwa zakonu krzyżackiego w Prusach

Adres e-mail: jangance@poczta.onet.pl