MEDYCYNA WETERYNARYJNA. in press..

Europejskie Towarzystwo Patologii Weterynaryjnej - European Society of Veterinary Pathology

Józef Szarek*, Malgorzata Sobczak-Filipiak**

*Zespól Weterynarii Sadowej i Administracji Weterynaryjnej Katedry Weterynaryjnej Ochrony Zdrowia Publicznego
Wydzialu Medycyny Weterynaryjnej UWM w Olsztynie, ul. Oczapowskiego 13, 10-719 Olsztyn
**Katedra Nauk Klinicznych Wydzialu Medycyny Weterynaryjnej SGGW,
ul. Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

Wspólczesny obraz patologii weterynaryjnej

Patologia weterynaryjna zajmuje nadal zaszczytne miejsce posród nauk weterynaryjnych ze wzgledu na jej zadania. Jej historyczna rola – posmiertne diagnozowanie morfologicznych odstepstw od normy oraz przyczyn zejsc smiertelnych - jest wciaz aktualna, chociaz obecnie nie najwazniejsza. Przyjela sie tez i rozpowszechnila patologia kliniczna, uwzgledniajaca przyzyciowe badanie morfologiczne narzadów i tkanek przy uzyciu technik biopsyjnych. Immunopatologia dala mozliwosc wszechstronnego i precyzyjnego rozpoznawania nowotworów oraz okreslania ich stopnia zlosliwosci. Stalo sie juz faktem oczywistym, ze precyzyjny wynik patomorfologiczny, uzyskiwany w ocenie na poziomie makroskopowym, histologicznym i subkomórkowym nie tylko wzbogaca wiedze, lecz staje sie narzedziem w rekach lekarza weterynarii klinicysty ratujacego zdrowie i zycie pacjenta. Tak wiec w swietle przedstawionych faktów szczególnie zasadnym jest ukazanie towarzystwa naukowego wnoszacego postep w szerokim zakresie patologii swiatowej (1, 5-8).

Historia powstania ESVP

ESVP bierze swój poczatek z organizacji zwanej jako Zwiazek Pracy Patologii Weterynaryjnej, zalozonej w 1950 r. w RFN. Stowarzyszenie to w latach 1950-tych zrzeszalo patologów weterynaryjnych z RFN, Szwajcarii, Austrii, Holandii, Belgii i Wloch. Okolo 10 lat pózniej zostalo przeksztalcone w Europejskie Towarzystwo Patologii Weterynaryjnej, nadal o nazwie niemieckojezycznej. Wtedy to na spotkaniach zarzadu oraz na zjazdach naukowych poslugiwano sie jezykiem niemieckim, angielskim lub francuskim. Z biegiem czasu organizacji przybywalo czlonków i zwiekszal sie jej zakres dzialania. W zwiazku z tym, pod koniec lat 1970-tych wprowadzono poslugiwanie sie w ESVP jedynie jezykiem angielskim - jako obowiazujacym.

Czlonkowie ESVP

ESVP obecnie zrzesza ponad 500 czlonków z róznych krajów swiata, w tym np. z tak odleglych jak Australia, Poludniowa Afryka, Japonia i Indie, przy czym najwieksza grupe tworza Niemcy i Wlosi. Obecnie z Polski do omawianego stowarzyszenia naleza dwie osoby – prof. Józef Szarek od 1985 r. i dr Malgorzata Sobczak-Filipiak od 2002 r. Czlonkostwo honorowe ESVP nadano 18 osobom, wyrózniajac je jako szczególnie zasluzone w dzialalnosci naukowej i zawodowej oraz na rzecz towarzystwa.
Przyjmowanie nowych czlonków odbywa sie na dorocznych zjazdach naukowych ESVP na podstawie zyciorysu naukowego i dwóch pisemnych rekomendacji wystawionych przez dwóch czlonków ESVP (1, 7). Szczególowe informacje odnosnie przynaleznosci do towarzystwa sa dostepne w internecie pod adresem: http.//lang.bris.ac.uk/eurovet/esvp.htm. Sylwetki nowych kandydatów sa omawiane na zebraniach plenarnych podczas wspomnianych zjazdów ESVP, a przyjecie ma miejsce po uzyskaniu akceptacji w glosowaniu. Podczas 21. Kongresu ESVP w Dublinie w 2003 r. przyjeto w poczet towarzystwa 21 nowych czlonków (ryc. 1). Skladka roczna z tytulu przynaleznosci do ESVP od 2002 r. wynosi 75 euro.

Wladze ESVP

Przewodniczacym ESVP, wybranym na zjezdzie w 2003 r. w Dublinie, jest prof. dr Manfred Reinacher (Republika Federalna Niemiec, manfred.reinacher@vetmed.uni-giessen.dec). Poprzednio w latach 200 – 2003 funkcje te pelnil prof. dr Richard Ducatelle (Belgia, Richard.Ducatelle@rug.ac.be). Sekretarzem honorowym towarzystwa i zarazem przyszlym przewodniczacym jest prof. dr Cizia Benazzi (Bolonia, Wlochy, benazzi@vet.unibo.it), a skarbnikiem – dr wet. Klaus Krauser (zatrudniony w Illinois, USA, a mieszkajacy w RFN, klaus.krauser@abbott.com).
Kadencja wladz stowarzyszenia trwa 3 lata.

Przewodniczacy Europejskiego Towarzystwa Patologii Weterynaryjnej (ESVP)
prof. dr Manfred Reinacher prezentujacy kandydatów na czlonków towarzystwa
podczas kongresu w Dublinie (Irlandia, 2003 r.)

Letnie Szkoly i Europejskie Kolegium Patologów Weterynaryjnych (ECVP)

ESVP zwraca bardzo duza uwage na poszerzanie wiedzy w zakresie patologii weterynaryjnej. W sierpniu 2003 r. zajecia odbywaly sie w Nantes (Francja). Uczestniczylo w nich 55 osób z Anglii, Belgii, Finlandii, Francji, Hiszpanii, Holandii, Montenegro, Portugalii, Republiki Federalnej Niemiec, Serbii, Szwajcarii, Szwecji i Wloch. Byli to glównie pracownicy wydzialów weterynaryjnych, a w kilku przypadkach osoby zatrudnione w panstwowych laboratoriach diagnostycznych i w przemysle farmaceutycznym. Zajecia byly bardzo intensywne (po 9 – 10 godzin dziennie) i skupialy sie m.in. na patologii watroby, skóry, procesach nowotworzenia, patologii komórki na poziomie mikroskopii elektronowej oraz patologii ptaków.
Obecnie w ramach Letnich Szkól zaplanowano na dwa najblizsze lata zajecia w Padwie (Wlochy). Na 2004 r. przewidziano szkolenie dla 60 osób. Tematyka spotkan bedzie dotyczyla patologii przewodu pokarmowego i oddechowego, ukladu nerwowego, miesni szkieletowych, zapalen oraz patologii zwierzat przebywajacych w ogrodach zoologicznych. Zaplanowano równiez kontynuacje Letnich Szkól po 2005 r. Postanowiono tez stworzenie sieci internetowej, pomocnej w szybkiej diagnostyce trudnych przypadków.
Informacje na temat szkolenia prowadzonego przez ESVP/ECVP mozna uzyskac na stronie internetowej http://bris.ac.uk/pathandmicro/eurovet/eurovet.htm oraz u prof. dr Anji Kipar (akipar@liverpool.ac.uk).
Doskonaleniem zawodowym w ramach patologii weterynaryjnej zajmuje sie Komitet Edukacyjny, którego czlonkami sa: Massimo Castagnara, Philip Detilleux, Pierre Duprat, Anja Kipar, Manfred Reinacher, Eugenio Scanziani i John Vanderberghe. Zadaniem Komitetu jest równiez organizowanie kursów przygotowawczych do egzaminu na czlonka ECVP. Obecnie przewodniczaca ECVP jest prof. dr Maja M. Suter z Instytutu Patologii Zwierzat (Bern, Szwajcaria, maja.suter@itpa.unibe.ch).
Zasady przynaleznosci do ECVP ustalono podczas 12. Kongresu ESVP w Mondovi (Wlochy) w 1994 r. Obecnie warunkiem przyjecia do wymienionego stowarzyszenia jest posiadanie odpowiedniego dorobku naukowego z zakresu patomorfologii weterynaryjnej, prowadzenie zajec dydaktycznych z wymienionej dyscypliny oraz uzyskanie pozytywnego wyniku z egzaminu zdanego przed odpowiednia komisja. Do omawianego kolegium nalezy obecnie ponad 250 osób.

Publikowanie prac naukowych

Poczawszy od 2002 r. publikacje z zakresu patologii weterynaryjnej, po odpowiedniej recenzji, sa zamieszczane w czasopismie Journal of Veterinary Medicine A (zaliczonym do Listy Filadelfijskiej). Korespondencje w tym zakresie nalezy kierowac na adres prof. dr. Felix Ehrensperger, Institute of Veterinary Pathology, University of Zürich, Winterthurerstr. 268, CH-8057 Switzerland, e-mail fehr@vetpath.unizh.ch.

Kongresy ESVP

ESVP organizuje kazdego roku we wrzesniu kongresy, na które przyjezdza od 300 do 500 osób (1, 5, 6). Zjazdy te zasluguja na szczególna uwage ze wzgledu na znaczna role patomorfologii weterynaryjnej w postepie nauk medycznych i ochronie zdrowia publicznego. W ostatnich latach odbywaly sie one w Ghent (1996 r.), Sassari-Alghero (1997 r.), Lillehammer (1998 r.), Nantes (1999 r.), Amsterdamie (2000 r.), Salonikach (2001 r.), Turynie (2002 r.) i w Dublinie (2003 r., http://www.esvp2003.com). Najblizsze zjazdy beda mialy miejsce w Olsztynie (2004 r., na terenie Uniwersytetu Warminsko-Mazurskiego), Neapolu (Wlochy, 2005 r.), Edynburgu (Wielka Brytania, 2006 r.) i Monachium (RFN, 2007 r.).
Decyzja Zarzadu ESVP o lokalizacji 22. Kongresu w Olsztynie miala miejsce w 2000 r. w Amsterdamie (1, 4-7, www.uwm.edu.pl/esvp). Jest wyróznieniem nie tylko dla Uniwersytetu Warminsko-Mazurskiego, ale równiez dla naszego kraju. W ten sposób Europejskie Towarzystwo Patologii Weterynaryjnej po raz pierwszy bedzie mialo swój zjazd na terenie Europy centralnej i wschodniej. Fakt ten organizatorzy Kongresu chca wykorzystac przede wszystkim do szerokiej popularyzacji patologii weterynaryjnej i klinicznej posród lekarzy weterynarii (pracowników nauki i praktyków) w Polsce i w krajach sasiednich.
Kongres ESVP w Olsztynie zostanie poprzedzony kursem przygotowanym przez prof. dr. Aluna Williamsa (Anglia, alunwilliams@rvc.ac.uk) w ramach Oddzialu Europejskiego Fundacji Charlesa Louisa Davisa DVM z USA. Kurs bedzie obejmowal 12 wykladów referowanych, 14. i 15 wrzesnia 2004 r., przez swiatowej slawy naukowców zagranicznych.
22. Kongres ESVP odbedzie sie w dniach 15. – 18. 09. 2004 r. pod patronatem Pani Minister ds. Integracji Europejskich prof. dr hab. Danuty Hübner i Ministra ds. Stosunków Miedzynarodowych prof. dr. hab. Tadeusza Iwinskiego. Kongres bedzie zajmowal sie weterynaryjna patologia makroskopowa, mikroskopowa, ultrastrukturalna, molekularna, eksperymentalna, toksykopatologia, naukami morfologicznymi (histologia i anatomia zwierzat) oraz patologia kliniczna wraz z stosowanymi technikami. Zapewne najwiecej wiadomosci zostanie przekazanych, co jest juz tradycja omawianych zjazdów, w ramach sesji dotyczacych patologii chorób zakaznych. Przewidziano tez sesje plenarne, na których zostanie wygloszonych szesc referatów przez naukowców z zagranicy i z Polski. W drugim dniu kongresu beda mialy miejsce dwa warsztaty:
• patologii ukladu rozrodczego - przeprowadzony przez prof. dr. Donalda Schlefera z Cornell University (USA),
• patologii klinicznej – przygotowany przez prof. dr Joy Archer z University of Glasgow (Szkocja).
Podczas kongresu odbeda sie równiez dwa zebrania plenarne: czlonków ESVP i ECVP, na nich to nowe osoby zostana przyjete w poczet wymienionych stowarzyszen. W kongresie zapowiedzieli swój udzial m.in. przedstawiciele Krajowej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej i Glównego Inspektoratu Weterynarii.
Przewidziano równiez upowszechnienie wyników kongresu. Prace naukowe, prezentowane na zjezdzie, beda publikowane w formie komunikatów lub krótkich prac oryginalnych w Polish Journal of Veterinary Sciences. Zapraszamy do zglaszania uczestnictwa: esvp@uwm.edu.pl.
Kongresy ESVP to takze cykliczne spotkania pod nazwa „Dni Morfologiczne”, organizowane zima od 2002 r. i dotyczace zarówno patomorfologii jak i struktury narzadów i tkanek bez zmian morfologicznych (7, 8). Pierwsze dwa zjazdy mialy miejsce w Czeskich Budziejowicach na terenie nowoczesnego Uniwersytetu Poludniowej Bohemii, powolanego do zycia w 1991 roku (http://www.jcu.cz). W 2004 r. spotkanie odbedzie sie w Koszycach, a w 2005 r. – w Olsztynie.
Warto tez nadmienic, ze w 2003 r. do Komitetu Naukowego II Dni Morfologicznych powolano dwóch naukowców z Polski: prof. dr. hab. Szymona Godynickiego z Akademii Rolniczej w Poznaniu i prof. dr. hab. Norberta Pospiesznego z Akademii Rolniczej we Wroclawiu. Podczas kongresów w Czeskich Budziejowicach uczestnicy z naszego kraju stanowili liczna grupe.

Prof. dr hab. Józef Szarek, ul. Oczapowskiego 13, 10-719 Olsztyn; e-mail: Szarek@uwm.edu.pl, tel./faks: 089-4233252

Pismiennictwo

1. Szarek J.: Europejskie Towarzystwo Patologii Weterynaryjnej. Magazyn Wet. 2001, 10 (57), 46-47.
2. Szarek J.: Preliminary announcement. Acta Vet. Hungarica, 2001,49 (3), 367.
3. Szarek J.: Preliminary announcement. Pol. J. Vet. Sci. 2001, 4 (2), 77.
4. Szarek J.: Preliminary announcement. Pol. J. Vet. Sci. 2003, 6 (1), 81.
5. Szarek J.: 19. Kongres Europejskiego Towarzystwa Patologii Weterynaryjnej. Magazyn Wet. 2002, 11 (64), 52-53.
6. Szarek J.: 20. Kongres Europejskiego Towarzystwa Patologii Weterynaryjnej. Magazyn Wet. 2003, 12 (75), 61-62.
7. Sobczak-Filipiak M., Szarek J.: Dzialalnosc Europejskiego Towarzystwa Patologii Weterynaryjnej i Dni Morfologiczne w Czeskich Budziejowicach. Zycie Wet. 2003, 78 (5), 294-295.
8. Sobczak-Filipiak M., Szarek J.: Drugie Dni Morfologiczne w Czeskich Budziejowicach. Magazyn Wet. 2003, 12 (79), 65.