Aretuza
newsletter poświęcony źródłom, źródliskom, krynicom, zdrojom
po kilkuletniej przerwie wracamy do wydawania biuletyny Aretuza.
W roku 2006 kończy się europejska dekada ochrony źródeł, zainaugurowana w 1996 w Münster (Niemcy) międzynarodową konferencją naukową. Rok później odbyły się dwie konferencje w Polsce, we wrześniu w Łodzi pod hasłem „Źródła, ich rola w środowisku i znaczenie w gospodarcze wodnej”, skupiając głównie prace hydrologiczne i geograficzne. Druga konferencja odbyła się w Olsztynie w październiku 1997 p.h. „Źródła Polski - stan badań, monitoring i ochrona”, z licznymi referatami dotyczącymi fauny i flory. Materiały z obu konferencji ukazały się drukiem w monografiach naukowych. Dziesięć lat temu naukowcy z Łodzi i Olsztyna działali niezależnie i nie wiedząc o sobie.
W dniach 20-22 września 2006 w Łodzi, po długiej przerwie, odbyła się kolejna konferencja poświęcona badaniom źródlisk. Tym razem pod hasłem „Źródła – środowiskowe aspekty badań”. Obecna konferencja stała się zaczątkiem rozwijającej się współpracy środowiska akademickiego Łodzi i Olsztyna. Miałem tę przyjemność i zaszczyt być poproszony o referat plenarny, dotyczący przeglądu badań zoologicznych związanych ze źródłami.
Na trzydniową konferencję przybyło ponad 50 naukowców z całej Polski. Najliczniejsi byli hydrolodzy i geografowie, ale nie zabrakło geologów, botaników, fykologów i zoologów. Łącznie przedstawiono blisko 40 referatów oraz kilka posterów. Pełne teksty wystąpień ukażą się drukiem w monografii jeszcze w tym roku. Konferencję otworzyła sesja plenarna „Źródło jako obiekt badawczy” z referatami przeglądowymi. W dalszej części przedstawiono krótkie doniesienia i komunikaty zgrupowane w sesjach: „krenologia Sudetów i Karpat”, „źródła wyżyn polski”, „krenologia niżu polskiego” oraz „źródliska okolic Łodzi”. Trzeciego dnia odbyła się sesja terenowa: organizatorzy zorganizowali wycieczkę naukową po kilku interesujących źródłach okolic Łodzi.
Chyba najważniejszym elementem konferencji – jak to zazwyczaj bywa – były dyskusje plenarne i rozmowy kuluarowe. Z rozmów tych wyłania się coraz silniejsza chęć interdyscyplinarnej współpracy naukowców różnych specjalności i różnych ośrodków akademickich. Środowisko olsztyńskie podjęło się zorganizowania kolejnej konferencji w 2008 pod hasłem „Źródło jako ekosystem”. Jednym z pierwszych wspólnych przedsięwzięć są rozpoczęte prace nad opracowaniem „słownika krenologicznego”, zbierającego nie tylko definicje podstawowych pojęć, ale także podejmującego próbę ujednolicenia i uporządkowania terminologii stosowanej przez różne dyscypliny. Opracowanie to ma być gotowa na kolejna konferencje. Dla rozwijającej się współpracy postanowiono reaktywować newsletter „Aretuza”, wychodzący kiedyś w Olsztynie i poświęcony interdyscyplinarnym badaniom źródeł. Tym razem będzie to przedsięwzięcie wspólne naukowców Łodzi i Olsztyna a także hydrologów, geografów i biologów.
Planując konferencję naukową, wydawnictwa i newsletter naukowcy myślą o wspólnych projektach badawczych, związanych z monitoringiem wód podziemnych, monitoringiem bioróżnorodności źródlisk oraz źródłem jako modelowym obiektem badań ekologicznych. W odróżnieniu od lat poprzednich, obecnie podejmujemy się współpracy nie tylko interdyscyplinarnej, ale także łączącej różne ośrodki akademickie. To chyba znak czasu.
Stanisław Czachorowski