Pierwsza lista chruścików Ukrainy

The first Checklist of Caddisflies (Insecta: Trichoptera) of Ukraine

Stanisław Czachorowski,  Roman Godunko

 

 

Źródło: Trichopteron nr 21

 

 

Abstract:

A first check-list of Ukrainian Trichoptera is presented. It comprises 234 species, mainly from the Carpathians and Crimea. Most of the data is based on research by Józef Dziędzielewicz in the 19th and early 20th centuries. His collections are scattered, nowadays located in Ukraine, Poland, Czech Rep., United Kingdom, Germany and probably Lithuania. Data on Trichoptera from the 20th century is contained mainly in general papers dealing with hydrobiology, written during the time when Ukraine was part of USSR.

Research on regional distribution of Trichoptera in Ukraine is necessary. We estimate that the current fauna comprises ca. 280-300 species in this country.

 

 

Wstęp

Ukraina nie doczekała się jeszcze opracowania spisu gatunków Trichoptera. W wieku XIX, gdy rozwijały się badania entomologiczne w Europie, obecna Ukraina stanowiła fragment Cesarstwa Austrowęgierskiego (część Galicji) oraz fragment Rosji. Badania trichopterologiczne na progu XIX i XX prowadził Józef Dziędzielewicz na obszarze tak zwanej Galicji (część tego obszaru to współczesna Ukraina). Po powstaniu w 1918 roku niepodległej Polski obszary zachodniej Ukrainy znalazły się w granicach Polski – na tym obszarze kontynuował swoje badania Dziędzielewicz. Fragment obecnej Ukrainy znajdował się na terytorium Rumunii (Bukowina). Po roku 1945 ustaliły się granice współczesnej Ukrainy najpierw jako Ukraińskiej Republiki Radzieckiej w ramach ZSRR, od 1991 roku jako niepodległego państwa. Złożona historia najnowsza jak i brak specjalistów przyczyniły się do luki w inwentaryzacji gatunków chruścików tego dużego, europejskiego kraju.

Materiał i metody

Ustalenie spisu gatunków chruścików Ukrainy wiązało się tylko z zebraniem rozproszonych publikacji, ale także z dokładnym ustaleniem lokalizacji stanowisk, głównie w odniesieniu do badań Dziędzielewicza.

Niniejsza praca powstała w ramach stażu dr. Romana Godunki w 2003 r w Katedrze Ekologii i Ochrony Środowiska, finansowanego przez Kasę im. Józefa Mianowskiego i Fundację Popierania Nauki.

Układ systematyczny przyjęliśmy za Limnofauna Europaea. Nazwy gatunków przyjęliśmy za bazą danych „Trichoptera Word Checklisk Database” (http://entppp.clemson.edu). W niektórych przypadkach uwzględniliśmy synonimy nawiązując do nazw stosowanych w „Atlas of European Trichoptera” (Malicky 2004) oraz niektórych starszych synonimów.

Wyniki i omówienie

Ogromne znaczenie dla poznania fauny chruścików Ukrainy ma kolekcja zebrana przez Józefa Dziędzielewicza na przełomie wieku XIX i XX. Jest to największa i najstarsza kolekcja Trichoptera z terenów obecnej Ukrainy. Prawdopodobnie jest to jedyny zbiór, gdyż niektórzy inni badacze w późniejszym czasie nie zabezpieczyli swoich zbiorów. Dopiero w ostatnich latach XX wieki i na początku XXI w. powstawać zaczęły nowe kolekcje. Nawet stosunkowo nowe prace opisujące nowe gatunki lub dokonujące rewizji (np. Szczęsny 1980) bazują na zbiorach Dziędzielewicza.

Kolekcja Dziędzielewicza współcześnie nie zachowała się w całości w jednym miejscu. Została ona podzielona na kilka części. Jeszcze za jego życia, w 1915 roku, gdy wyjechał ze Lwowa do Myślenic, zabrał ze sobą ok. 1500 okazów (Szczęsny 1980). Potem ta część była przekazana do Muzeum Akademii Umiejętności w Krakowie, a następnie do Muzeum Polskiej Akademii Nauk Instytutu Systematyki i Ewolucji Zwierząt. Druga część obecnie znajduje się we Lwowie (ok. 1600 okazów). W 1933 Racięcka z Uniwersytetu Wileńskiego opublikowała pracę z oznaczeniami ok. 600 okazów chruścików zebranych przez Dziędzielewicza, ale nie oznaczonych przez niego (duża część materiałów była z Myślenic, z ostatnich lat życia autora, które zbierał w 1915 r. i przekazywał do Lwowa). Racięcka otrzymała te materiały od dr J. Kinela, sekretarza naukowego Muzeum im. Dzieduszyckich we Lwowie,  celem oznaczenia. W taki sposób część kolekcji trafiło do Wilna. Racięcka oznaczyła te materiały z pomocą Martynowa (Racięcka, 1933). Do Lwowa zbiory te prawdopodobnie już nie wróciły, zaś ich dalszy los na razie nie jest znany. Być może znajdują się obecnie w Wilnie.

Kolejny fragment kolekcji w liczbie około kilkudziesięciu okazów znajduje się w Muzeum Narodowym w Pradze. Trafiły one tam w trakcie wymiany pomiędzy Dziędzielewiczem i Klapalekiem. Po kilka okazów znajduje się w Edynburgu (Morton collection) i w kolekcji Ulmera (Hamburg).

Tak więc najważniejsza obecnie kolekcja Trichoptera zebrana głównie przez Dziędzielewicza znajduje się w kilku krajach: Ukrainie, Polsce, Czechach, Wielkiej Brytanii, Niemczech i prawdopodobnie na Litwie.

Badania nad chruścikami w wieku XX w ramach ZSRR i Ukrainy dotyczyły w zdecydowanej większości prac ogólnohydrobiologicznych. Nieliczne tylko prace dotyczą Krymu (Grigorenko 2001).

Łącznie udokumentowano występowanie 234 gatunków chruścików na obszarze Ukrainy. Ze względu na słabsze poznanie nizinnej kraju można spodziewać się, że współczesna fauna chruścików Ukrainy liczy ok. 280-300 gatunków. Niezbędne są dalsze badania z uwzględnieniem rozmieszczenia regionalnego.

 

Lista gatunków Trichoptera Ukrainy

Rhyacophilidae Stephens, 1836

Rhyacophila Pictet, 1834

Rhyacophila aurata Brauer, 1857

Rhyacophila fasciata Hagen, 1859

Rhyacophila flava Klapálek, 1898

Rhyacophila hirticornis McLachlan, 1879

Rhyacophila intermedia McLachlan, 1868

Rhyacophila laevis slovenica Sykora, 1963

Rhyacophila mocsaryi Klapálek, 1898

Rhyacophila nubila (Zetterstedt, 1840)

Rhyacophila obliterata McLachlan, 1865

Rhyacophila philopotamoides orientalis Schmid, 1970

Rhyacophila polonica McLachlan, 1879

Rhyacophila torrentium Pictet, 1834

Rhyacophila tristis Pictet, 1834

Rhyacophila vulgaris Pictet, 1834

Glossosomatidae Wallengren, 1891

Glossosoma Curtis, 1834

Glossosoma boltoni Curtis, 1834

Glossosoma conformis Neboiss, 1963

Glossosoma intermedium (Klapálek, 1892)

Synagapetus McLachlan, 1879

Synagapetus armatus (McLachlan, 1879)

Synagapetus iridipennis McLachlan, 1879

Agapetus Curtis, 1834

Agapetus ajpetriensis Martynov, 1917

Agapetus delicatulus McLachlan, 1884

Agapetus fuscipes Curtis, 1834

Agapetus laniger (Pictet, 1834)

Agapetus ochripes Curtis, 1834

Agapetus rectigonopoda Botosaneanu, 1957

Hydroptilidae Stephens, 1836

Orthotrichia Eaton, 1873

Orthotrichia angustella (McLachlan, 1865)

Orthotrichia costalis (Curtis, 1834)

Oxyethira Eaton, 1873

Oxyethira ecornuta Morton, 1893

Oxyethira falcata Morton, 1893

Oxyethira flavicornis (Pictet, 1834)

Hydroptila Dalman, 1819

Hydroptila aegipta Ulmer, 1963

Hydroptila angulata Mosely, 1922

Hydroptila cornuta Mosely, 1922

Hydroptila emarginata Martynov, 1927

Hydroptila forcipata Eaton, 1873

Hydroptila kimminsi Mosely, 1930

Hydroptila occulta (Hare, 1910)

Hydroptila pulchricornis Pictet, 1834

Hydroptila sparsa Curtis, 1834

Hydroptila taurica Martynov, 1934

Hydroptila tineoides Dalman, 1819

Hydroptila vectis Curtis, 1834

Agraylea Curtis, 1834

Agraylea multipunctata Curtis, 1834

Agraylea sexmaculata Curtis, 1834

Philopotamidae Stephens, 1829

Philopotamus Stephens, 1829

Philopotamus ludificatus McLachlan, 1878

Philopotamus montanus (Donovan, 1813)

Philopotamus variegatus (Scopoli, 1763)

Wormaldia McLachlan, 1865

Wormaldia copiosa (McLachlan, 1868)

Wormaldia occipitalis (Pictet, 1834)

Wormaldia pulla (McLachlan, 1878)

Wormaldia subnigra McLachlan, 1865

Wormaldia triangulifera McLachlan, 1878

Hydropsychidae Curtis, 1835

Hydropsyche Pictet, 1834

Hydropsyche acuta Martynov, 1909

Hydropsyche angustipennis (Curtis, 1834)

Hydropsyche bulbifera McLachlan, 1878 [=Hydropsyche subguttata Martynov, 1927]

Hydropsyche bulgaromanorum Malicky, 1977

Hydropsyche contubernalis McLachlan, 1865

Hydropsyche exocellata Dufour, 1841

Hydropsyche fulvipes (Curtis, 1834)

Hydropsyche guttata Pictet, 1834

Hydropsyche instabilis (Curtis, 1834)

Hydropsyche modesta Navás, 1925

Hydropsyche ornatula McLachlan, 1878

Hydropsyche pellucidula (Curtis, 1834)

Hydropsyche saxonica McLachlan, 1884

Hydropsyche silfvenii (Ulmer, 1906)

Cheumatopsyche Wallengren, 1891

Cheumatopsyche lepida (Pictet, 1834)

Polycentropodidae Ulmer, 1903

Neureclipsis McLachlan, 1864

Neureclipsis bimaculata (Linnaeus, 1761)

Plectrocnemia Stephens, 1836

Plectrocnemia brevis McLachlan, 1871

Plectrocnemia conspersa (Curtis, 1834)

Plectrocnemia intermedia Martynov, 1917

Polycentropus Curtis, 1835

Polycentropus flavomaculatus (Pictet, 1834)

Polycentropus irroratus Curtis, 1835

Holocentropus McLachlan, 1878

Holocentropus dubius (Rambur, 1842)

Holocentropus picicornis (Stephens, 1836)

Cyrnus Stephens, 1836

Cyrnus crenaticornis (Kolenati, 1859)

Cyrnus flavidus McLachlan, 1864

Cyrnus trimaculatus (Curtis, 1834)

Psychomyidae Kolenati, 1859

Psychomyia Latreille, 1829

Psychomyia pusilla (Fabricius, 1781)

Lype McLachlan, 1878

Lype phaeopa (Stephens, 1836)

Lype reducta (Hagen, 1868)

Tinodes Curtis, 1834

Tinodes pallidulus McLachlan, 1878

Tinodes rostocki McLachlan, 1878

Tinodes valvatus Martynov, 1913

Tinodes waeneri (Linnaeus, 1758)

Ecnomidae Ulmer, 1903

Ecnomus McLachlan, 1864

Ecnomus tenellus (Rambur, 1842)

Phryganeidae Leach, 1815

Trichostegia Kolenati, 1848

Trichostegia minor (Curtis, 1834)

Agrypnia Curtis, 1835

Agrypnia obsoleta (Hagen, 1858)

Agrypnia pagetana Curtis, 1835

Agrypnia varia (Fabricius, 1793)

Phryganea Linnaeus, 1758

Phryganea bipunctata Retzius, 1783

Phryganea grandis Linnaeus, 1758

Oligotricha Rambur, 1842

Oligotricha striata (Linnaeus, 1758)

Hagenella Martynov, 1924

Hagenella clathrata (Kolenati, 1848)

Oligostomis Kolenati, 1848

Oligostomis reticulata (Linnaeus, 1767)

Brachycentridae Ulmer, 1903

Brachycentrus Curtis, 1834

Brachycentrus maculatus (Fourcroy, 1785)

[= Oligoplectrum maculatum (Fourcroy, 1785]

Brachycentrus montanus Klapálek, 1892 [=Brachycentrus carpathicus Dziędzielewicz, 1895]

Brachycentrus subnubilus Curtis, 1834

Micrasema McLachlan, 1876

Micrasema nigrum (Brauer, 1857)

Micrasema setiferum (Pictet, 1834)

Limnephilidae Kolenati, 1848

Ironoquia Banks, 1916

Ironoquia dubia (Stephens, 1837)

Apatania Kolenati, 1848

Apatania carpathica Schmid, 1954

Apatania fimbriata (Pictet, 1834)

Apatania irinae Grigorenko, 1991

Apatania meridiana McLachlan, 1880

Apatania wallengreni McLachlan, 1871

Drusus Stephens, 1837

Drusus annulatus (Stephens, 1837)

Drusus brunneus Klapálek, 1898

Drusus carpathicus Dziędzielewicz, 1911

Drusus discolor (Rambur, 1842)

Drusus nigrescens Meyer-Duer, 1875

Drusus trifidus McLachlan, 1868

Ecclisopteryx Kolenati, 1848

Ecclisopteryx guttulata dalecarlica Kolenati, 1848

Ecclisopteryx madida (McLachlan, 1867)

Limnephilus Leach, 1815

Limnephilus affinis Curtis, 1834

Limnephilus auricula Curtis, 1834

Limnephilus binotatus Curtis, 1834

Limnephilus bipunctatus Curtis, 1834

Limnephilus borealis (Zetterstedt, 1840)

Limnephilus coenosus Curtis, 1834

Limnephilus decipiens (Kolenati, 1848)

Limnephilus dispar McLachlan, 1875

Limnephilus extricatus McLachlan, 1865

Limnephilus flavicornis (Fabricius, 1787)

Limnephilus fuscicornis (Rambur, 1842)

Limnephilus fuscinervis (Zetterstedt, 1840)

Limnephilus griseus (Linnaeus, 1758)

Limnephilus hirsutus (Pictet, 1834)

Limnephilus ignavus McLachlan, 1865

Limnephilus incisus Curtis, 1834 [= Pseudostenophylax incisus, = Colpotaulius incisus]

Limnephilus lunatus Curtis, 1834

Limnephilus marmoratus Curtis, 1834

Limnephilus nigriceps (Zetterstedt, 1840)

Limnephilus politus McLachlan, 1865

Limnephilus rhombicus (Linnaeus, 1758)

Limnephilus sericeus (Say, 1824)

Limnephilus sparsus Curtis, 1834

Limnephilus stigma Curtis, 1834

Limnephilus subcentralis Brauer, 1857

Limnephilus vittatus (Fabricius, 1798)

Grammotaulius Kolenati, 1848

Grammotaulius nigropunctatus (Retzius, 1783)

Grammotaulius nitidus (Müller, 1764)

Glyphotaelius Stephens, 1833

Glyphotaelius pellucidus (Retzius, 1783)

Nemotaulius Banks, 1906

Nemotaulius punctatolineatus (Retzius, 1783)

Anabolia Stephens, 1837

Anabolia brevipennis (Curtis, 1834)

Anabolia concentrica (Zetterstedt, 1840)

Anabolia furcata Brauer, 1857

Anabolia laevis (Zetterstedt, 1840)

Anabolia nervosa (Curtis, 1834)

Rhadicoleptus Wallengren, 1891

Rhadicoleptus alpestris sylvanocarpaticus Botosaneanu & Riedel, 1965

Potamophylax Wallengren, 1891

Potamophylax carpathicus (Dziędzielewicz, 1912)

Potamophylax cingulatus (Stephens, 1837)

Potamophylax latipennis (Curtis, 1834)

Potamophylax luctuosus (Piller & Mitterpacher, 1783)

Potamophylax millenii (Klapálek, 1899)

Potamophylax nigricornis (Pictet, 1834)

Potamophylax rotundipennis (Brauer, 1857)

Acrophylax Brauer, 1867

Acrophylax vernalis Dziędzielewicz, 1912

Acrophylax zerberus Brauer, 1867

Chionophylax Schmid, 1951

Chionophylax czarnohoricus (Dziędzielewicz, 1911)

Halesus Stephens, 1836

Halesus digitatus (Schrank, 1781)

Halesus radiatus (Curtis, 1834)

Halesus tesselatus (Rambur, 1842)

Mylampophylax Schmid, 1955

Mylampophylax mucoreus (Hagen, 1861)

Melampophylax nepos triangulifera Botosaneanu, 1957

Isogamus Schmid, 1955

Isogamus aequalis (Klapálek, 1907)

Isogamus czarnohorensis (Dziędzielewicz, 1912)

Parachiona Thomson, 1891

Parachiona picicornis (Pictet, 1834)

Stenophylax Kolenati, 1848

Stenophylax lateralis (Stephens, 1837)

[=Micropterna lateralis]

Stenophylax nycterobius (McLachlan, 1875)

[=Micropterna nycterobia]

Stenophylax permistus McLachlan, 1895

Stenophylax sequax (McLachlan, 1875)

[=Micropterna sequax]

Stenophylax tauricus (Martynov, 1917)

[=Micropterna taurica]

Stenophylax testaceus (Gmelin, 1789)

[=Micropterna testacea]

Stenophylax vibex (Curtis, 1834)

Allogamus Schmid, 1955

Allogamus auricollis (Pictet, 1834)

Allogamus mendax (McLachlan, 1876)

Allogamus uncatus (Brauer, 1857)

Hydatophylax Wallengren, 1891

Hydatophylax infumatus (McLachlan, 1865)

Chaetopteryx Stephens, 1829

Chaetopteryx major McLachlan, 1876

Chaetopteryx polonica Dziędzielewicz, 1889

Chaetopteryx sahlbergi McLachlan, 1876

Chaetopteryx subradiata Klapálek, 1907

Chaetopteryx villosa (Fabricius, 1798)

Psilopteryx Stein, 1874

Psilopteryx psorosa carpathica Schmid, 1952

Annitella Klapálek, 1907

Annitella chomiacensis (Dziędzielewicz, 1908)

[= Annitella dziedzielewiczi Schmid, 1952,

= Annitella kosciuszkii Klapálek, 1907]

Annitella obscurata (McLachlan, 1876)

Goeridae Ulmer, 1903

Goera Stephens, 1829

Goera pilosa (Fabricius, 1775)

Lithax Stephens, 1829

Lithax niger Hagen, 1859

Lithax obscurus (Hagen, 1859)

Silo Curtis, 1830

Silo alupkensis Martynov, 1917

Silo graellsii varipilosus Botosaneanu, 1953

Silo nigricornis (Pictet, 1834)

Silo pallipes (Fabricius, 1781)

Silo piceus (Brauer, 1857)

Lepidostomatidae Ulmer, 1903

Crunoecia McLachlan, 1876

Crunoecia irrorata (Curtis, 1834)

Lasiocephala Costa, 1857

Lasiocephala basalis (Kolenati, 1848)

Lepidostoma Rambur, 1842

Lepidostoma hirtum (Fabricius, 1775)

Leptoceridae Leach, 1815

Athripsodes Billberg, 1820

Athripsodes albifrons (Linnaeus, 1758)

Athripsodes aterrimus (Stephens, 1836)

Athripsodes bilineatus (Linnaeus, 1758)

Athripsodes cinereus (Curtis, 1834)

Athripsodes commutatus (Rostock, 1874)

Ceraclea Stephens, 1829

Ceraclea albimacula (Rambur, 1842)

Ceraclea aurea (Pictet, 1834)

Ceraclea fulva (Rambur, 1842)

Ceraclea nigronervosa (Retzius, 1783)

Ceraclea ramburi Morse, 1975

Ceraclea senilis (Burmeister, 1839)

Mystacides Berthold, 1827

Mystacides azureus (Linnaeus, 1761)

Mystacides longicornis (Linnaeus, 1758)

Triaenodes McLachlan, 1865

Triaenodes bicolor (Curtis, 1834)

Ylodes Milne, 1934

Ylodes conspersus (Rambur, 1842)

Ylodes reuteri (McLachlan, 1880)

Ylodes simulans (Tjeder, 1929)

Oecetis McLachlan, 1877

Oecetis furva (Rambur, 1842)

Oecetis intima McLachlan, 1877

Oecetis lacustris (Pictet, 1834)

Oecetis notata (Rambur, 1842)

Oecetis ochracea (Curtis, 1825)

Oecetis struckii Klapalek, 1903

Setodes Rambur, 1842

Setodes punctatus (Fabricius, 1793)

Leptocerus Leach, 1815

Leptocerus tineiformis Curtis, 1834

Sericostomatidae Stephens, 1836

Notidobia Stephens, 1829

Notidobia ciliaris (Linnaeus, 1761)

Sericostoma Latreille, 1825

Sericostoma flavicorne Schneider, 1845

Sericostoma pedemontanum McLachlan, 1876

Sericostoma timidum Hagen, 1864

Beraeidae Wallengren, 1891

Beraea Stephens, 1833

Beraea pullata (Curtis, 1834)

Beraeodes Eaton, 1867

Beraeodes minutus (Linnaeus, 1761)

Ernodes Wallengren, 1891

Ernodes articularis (Pictet, 1834)

Ernodes vicinus (McLachlan, 1879)

Odontoceridae Wallengren, 1891

Odontocerum Leach, 1815

Odontocerum albicorne (Scopoli, 1763)

Molannidae Wallengren, 1891

Molana Curtis, 1834

Molana angustata Curtis, 1834

Molannodes McLachlan, 1866

Molannodes tinctus (Zetterstedt, 1840)

 

Bibliografia chruścików Ukrainy:

Chvojka P. 1993. New data on the caddisfly fauna (Trichoptera, Insecta) of Slovakia from the East Carpathians. Biológia, Bratislava, 48(2): 217-221.

Chvojka P., Novák K. 2000. Additions and corrections to the checklist of Trichoptera (Insecta) from the Czech and Slovak Republics. Acta Mus. Prague, Ser. B, 56(3-4): 103-120.

Danko N. N. 1989. New and rare caddisflies in the fauna of the USSR. Latvijas Entomologs, 32: 43-47. (In Russian, English summary).

Dziędzielewicz J. 1867. Wykaz owadów siatkoskrzydłych (Neuroptera). Spraw. Kom. Fizjogr., 1: 158-165.

Dziędzielewicz J. 1868. Dodatek do zeszłorocznego wykazu sieciarek (Neuroptera). Spraw. Kom. Fizjogr., 2: 153.

Dziędzielewicz J. 1877a. Wycieczki po Wschodnich Karpatach. Pam. Tow. Tatr., 2: 40-67.

Dziędzielewicz J. 1877b. Wykaz Prasiatnic i Sieciarek na dorzeczach Prutu po Kołomyję i Bystrzycy nadworniaskiej. Pam. Tow. Tatr., 2: 68-75.

Dziędzielewicz J. 1889. Nowy dodatek do fauny owadów siatkoskrzydłych. Spraw. Kom. Fizjogr., 23: 112-118.

Dziędzielewicz J. 1898. Wiadomości o owadach siatkoskrzydłych (Neuroptera) zawarte w roczniku z r. 1896 czasopisma niemieckiego: Illustrite Wochenschrift für Entomologie Neudamm i porównanie spostrzeżeń o pojawie odnośnych gatunków w krajach Polski a w szczególności Galicyi. Kosmos, 22: 190-197.

Dziędzielewicz J. 1899. Badania fauny wschodniej krainy górskich Karpat. Kosmos, 23(6-8): 335-381.

Dziędzielewicz J. 1910a. Nowy gatunek z rzędu owadów chróścikowatych (Trichoptera): Rhyacophila furcata n. sp. Spraw. Kom. Fizjogr., 44: 107-108.

Dziędzielewicz J. 1910b. Dwie notatki biologiczne. Spraw. Kom. Fizjogr., 44: 126-129.

Dziędzielewicz J. 1911. Nowe gatunki owadów chróścikowatych, zebrane we wschodnich Karpatach. (Novae species Trichopterorum in Montibus Carpaticis orientalibus collectae. Spraw. Kom. Fizjogr., 45: 45-47.

Dziędzielewicz J. 1912. Nowe gatunki owadów chróścikowatych (Trichoptera) zebrane we wschodnich Karpatach w ciągu lata 1911. Spraw. Kom. Fizjogr., 46: 132-139.

Dziędzielewicz J., Klapálek F. 1908. Nowe gatunki owadów siatkoskrzydłych zebrane w ciągu lata 1907 we wschodnich Karpatach. Kosmos, 33(4-5): 254-256.

Grigorenko V. N. 1987. The composition of the fauna of the caddis-flies in the Crimea. Latvijas Entomologs, 30: 76-89.

Grigorenko V. N. 2001. Dopolnenija k faunie ručejnikov (Trichoptera) Rossii i sopredelnyh stran. VI Vserossijskij trichopterologičeskij simpozjum, Voronez, pp: 121-123,

Ivanov V., Grigorenko V. 1991. New Species of Apatania (Trichoptera, Limnephilidae) from the USSR. Latvijas Entomologs, 34: 46-53.

Klapálek F. 1907. Přispevek k znalosti zvířeny chrostíků a jepic Vých. Karpat. Čas. Čes. Spol. Entomol., 4: 24-35.

Kharchenko T. A., Karpezo Yu. I., Liashenko A. V. 2003. Gidrobiota r. Tisy i jeje izmeneniia v uslovijah antropogennogo pressa. Gidrobiol. zhurn., 39(3): 11-26. [In Russian with English summary].

Łomnicki M. 1870. Zapiski z wycieczki podolskiej odbytej w roku 1869 pomiędzy Seretem, Zbruczem a Dniestrem. Spraw. Kom. Fizjogr., 4: 44-47.

Łomnicki M. 1877. Sprawozdanie z wycieczki zoologicznej odbytej na Podolu w r. 1876 pomiędzy Seretem, Zbruczem a Dniestrem. Spraw. Kom. Fizjogr., 11: 128-156.

Mateleshko M. F. 1997. Deiaki ridkisni amfibiotyčni komahy Ukrainskich Karpat...(In Ukrainian).

Nowicki M. 1869. Zapiski faunistyczne. Spraw. Kom. Fizjogr., 3: 150.

Prokopov G. A. 2000. Endemičeskie nasekomje v ekosistemach rek južnogo makrosklona Krymskich rek. Zapiski obshchestva geoekologov, 4: 29-35. (In Russian).

Prokopov G. A. 2001. Prostranstvennoje raspredelenie i funkcional’naja rol makrozoobentosa v vodotokach Južnogo berega Kryma. [In:] Struktura i funkcjonalalnaja rol životnogo naselenija v prirodnych i transformirovanych ekosistemach. DNU, Dnepropetrovsk. Pp: 35-37. (In Russian).

Racięcka M. 1933. Przycznek do znajomości Chróścików (Trichoptera) ziem Polski. Pol. Pism. Entomol., 12(1-4): 17-27.

Raciecka M. 1934. Neue Diagnosen der von J. Dziedzielewicz beschriebenen Trichopterenformen. Konowia, 13(4): 231-245.

Schmid F. 1955. Contribution à l’étude des Limnophilidae. Bull. Soc. Entomol. Suisse, 28: 1-250.

Shevtsova L. V. 1991. Donnye životnje kanalov različnych zon. Naukova dumka, Kyiv. 220 pp. (In Russian).

Spuris Z. 1989. Synopsis of the fauna of the Trichoptera of the USSR. Latvijas Entomologs, Suppl. IV: 1-84. (In Russian, English summary).

Szczęsny B. 1980. Caddis-flies (Trichoptera) in the collection of the Institute of Systematic and Experimental Zoology, Polish Academy of Sciences in Cracow. Acta. Zool. Cracov., 24(10): 449-486.

Telyuk P. M. 1992. Makrozoobentos verchnego Dnestra. [In:] L. P. Braginskiy (ed) – Gidrobiologičeskij režym Dnestra i ego vodoemov. Naukova dumka, Kiev. Pp: 245-249. (In Russian).

Wierzejski A. 1883. Dodatek do fauny sieciówek (Neuroptera). Spraw. Kom. Fizjogr., 17: 253-255.

Zykova O. 1998. Hidrobiolohičnyi monitorynh v ramkach kompleksnoi ekologhičnoi ekspedytsii “Dnister”. Makrozoobentos. [In:] M. I. Zharkykh (ed) – Doslidžennia Dnistra. 10 rokiv kompleksnoi ekolohičnoi ekspedytsii “Dnister”. Polityčna dumka, Kyiv. Pp: 57-66. (In Ukrainian).