Regulamin Komisji ds. Etyki Badań Naukowych

Załącznik nr 1
do Zarządzenia Nr 30/2022
Rektora UWM w Olsztynie
z dnia 29 kwietnia 2022 roku

REGULAMIN KOMISJI DO SPRAW ETYKI BADAŃ NAUKOWYCH

I. Ogólne Założenia Działania Komisji
§ 1

1. Celem działania Komisji ds. Etyki Badań Naukowych, zwanej dalej Komisją, jest opiniowanie wszystkich projektów badawczych z udziałem ludzi, będących przedmiotem wniosku o finansowanie ze środków Narodowego Centrum Nauki.
2. Zakres działania Komisji obejmuje nieinwazyjne badania empiryczne z udziałem ludzi, które nie prowadzą do ingerencji w organizm badanego, w tym do pobierania płynów ustrojowych, podawania leków i wszelkich substancji uznawanych za szkodliwe lub zmieniające stan psychiczny (tzw. psychoaktywnych, w tym alkoholu niezależnie od dawek), itp. Zakres działania Komisji nie pokrywa się z zakresem działania Komisji Bioetycznej UWM oraz Komisji Etycznej ds. Doświadczeń na Zwierzętach.
3. Za etyczną stronę badań realizowanych na potrzeby prac dyplomowych (licencjackich, inżynierskich, magisterskich, podyplomowych, doktorskich) i innych prac empirycznych realizowanych na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie, zwanym dalej Uniwersytetem, nie będących przedmiotem wniosku do Narodowego Centrum Nauki, odpowiada opiekun naukowy lub prowadzący zajęcia. Komisja może jednak na wniosek rozpatrzyć również projekty badawcze, które zdaniem wnioskodawców wymagają opinii o charakterze etycznym.

§ 2

1. Kadencja Komisji trwa 4 lata i rozpoczyna się 1 stycznia roku następującego po roku, w którym rozpoczęła się kadencja Rektora.
2. Członkowie Komisji w tym przewodniczący są powoływani i odwoływani przez Rektora spośród pracowników badawczo-dydaktycznych Uniwersytetu.
3. Komisja spośród swoich członków wybiera wiceprzewodniczącego i sekretarza.
4. Obsługę administracyjną Komisji zapewnia Sekcja Ewaluacji Nauki i Rozwoju Kadry Naukowej Centrum Badań i Projektów.
5. Komisja realizuje swoje zadania w sposób bezstronny, poufny i przejrzysty. W przypadku wystąpienia potencjalnego konfliktu interesów któregoś z członków Komisji w odniesieniu do rozpatrywanego wniosku, obligatoryjnie na wniosek wnioskodawcy bądź członka Komisji w trybie głosowania zostaje on wyłączony z procedowania nad daną sprawą. Członkowie Komisji, a także przedstawiciel Sekcji Ewaluacji Nauki i Rozwoju Kadry Naukowej Centrum Badań i Projektów, uczestniczący w jej posiedzeniach, są zobowiązani do zachowania w tajemnicy informacji uzyskanych w związku z udziałem w pracach Komisji.

II. Procedura Wydawania Opinii

§ 3

1. Wniosek w sprawie wydania opinii składa kierownik projektu lub członek zespołu badawczego.
   1. W przypadku projektów finansowanych ze środków Narodowego Centrum Nauki, kierownik projektu składa wniosek do Komisji, nie wcześniej niż po otrzymaniu decyzji o finansowaniu projektu.
   2. W odniesieniu do Kodeksu Etyki Pracownika Naukowego Polskiej Akademii Nauk, który wskazuje, iż ważnym elementem etyki badań naukowych, jest angażowanie ludzi w badania o odpowiednim poziomie merytorycznym, wniosek powinien zawierać akceptację jego wystarczająco wysokiego poziomu merytorycznego przez Kierownika Katedry lub Dyrektora Instytutu w postaci pisemnego potwierdzenia, że projekt spełnia wymagania merytoryczne i metodologiczne w stopniu wysokim.
      1. Wnioskodawca kieruje wniosek do Komisji, przesyłając go w formie elektronicznej na skrzynkę e-mail sekretarza Komisji.
      2. Przewodniczący Komisji może w każdym czasie zwrócić się do wnioskodawcy o poprawienie lub uzupełnienie wniosku albo przedłożenie, we wskazanym terminie, dodatkowych informacji niezbędnych do procedowania wniosku. Bezskuteczny upływ terminu skutkuje pozostawieniem wniosku bez rozpoznania i jego zwrotem wnioskodawcy. O pozostawieniu wniosku bez rozpoznania i jego zwrocie wnioskodawcy rozstrzyga przewodniczący Komisji lub jego zastępca.
      3. Przewodniczący, po zapoznaniu się z dokumentacją, przekazuje ją dwóm członkom Komisji, których specjalizacja naukowa jest najbliższa treści wniosku, w celu przygotowania przez nich opinii.
      4. Członkowie Komisji prezentują opinie, a przewodniczący po uwzględnieniu uwag członków Komisji:
         a)    w przypadku opinii pozytywnych formułuje jednolitą treść opinii, która następnie podlega procedurze głosowania,
         b)    w przypadku opinii negatywnych Komisja formułuje jednolitą treść negatywnej opinii oraz jej uzasadnienie, które następnie podlegają procedurze głosowania,

c) w przypadku rozbieżnych opinii decyzję podejmuje przewodniczący.

1. Każdemu członkowi Komisji przysługuje w głosowaniu jeden głos, który oddaje za przyjęciem lub za odrzuceniem opinii.
   1. Wydając opinię Komisja może zobowiązać wnioskodawcę do składania regularnych sprawozdań z przebiegu badania, jego aspektów etycznych oraz do przedłożenia raportu końcowego z jego realizacji.
   2. Rozpoczęcie badań, do których mają zastosowanie przepisy Regulaminu, może nastąpić po uzyskaniu opinii pozytywnej.
   3. Komisja bezpłatnie rozpatruje wniosek i wydaje opinię o badaniach realizowanych wyłącznie w Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie, przez jego pracowników.
   4. Komisja pobiera opłaty za rozpatrzenie wniosku i wydanie opinii wyłącznie od podmiotów zewnętrznych w wysokości 500 zł (słownie: pięćset złotych) brutto.
   5. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, załącza się potwierdzenie uiszczenia opłaty, o której mowa w ust. 12. Opłaty są uiszczane na rachunek bankowy Uniwersytetu wskazany przez Komisję.
   6. Komisja wydaje i przesyła wnioskodawcy opinię najpóźniej w terminie dwóch tygodni od daty posiedzenia, na którym rozpatrywany był wniosek.
   7. Tryb Pracy Komisji
      § 4
      1. Komisja obraduje raz w miesiącu, o ile wpłyną wnioski, o których mowa w § 3 ust. 1.
      2. Harmonogram spotkań Komisji ustalany jest na każdy semestr roku akademickiego na jego początku. Harmonogram ten jest dostępny na stronie internetowej Uniwersytetu http://www.uwm.edu.pl/badania/komisja-etyki.
      3. Na posiedzeniach Komisji rozpatrywane są wnioski, które wpłyną do sekretarza Komisji na co najmniej dwa tygodnie przed jej planowanym posiedzeniem.
      4. W przypadku wniosków, o których mowa w § 3 ust. 11 Sekretarz potwierdza zawarte we wniosku do Komisji ds. Etyki Badań Naukowych informacje na temat źródła finansowania badań, w Centrum Badań i Projektów.
      5. Po rozpatrzeniu wniosku Komisja wydaje opinię:
         a)     negatywną – w przypadku stwierdzenia niezgodności z normami etycznymi (opinia taka wymaga zwięzłego pisemnego uzasadnienia),
         b)     pozytywną – potwierdzającą zgodność procedur z przyjętymi normami etycznymi (opinia ta nie wymaga uzasadnienia).
      6. Komisja podejmuje uchwały oraz zatwierdza opinie w tajnym trybie głosowania zwykłą większością głosów przy obecności co najmniej połowy członków Komisji, w tym przewodniczącego lub wiceprzewodniczącego.

IV. Przepisy końcowe
§ 5

Integralną część Regulaminu stanowią:

Załącznik nr 1 – Podstawowe zasady etyki badań naukowych

Załącznik nr 2 – Wzór wniosku do Komisji ds. Etyki Badań Naukowych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie

Załącznik nr 3 – Wzór decyzji Komisji ds. Etyki Badań Naukowych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie